Dit is een fascinerend en zeer lang artikel uit de Scientific American dat een mooie samenvatting geeft van het onderzoek en het klinisch bewijs rond Long Covid. Het is aanbevolen lectuur als je ME/cvs of Long Covid hebt, maar neem er alsjeblieft de tijd voor en forceer je niet.
Lees het volledige artikel in de Scientific American:
Uittreksels
Een verband met chronische vermoeidheid?
“Postvirale syndromen werden al meer dan een eeuw gedocumenteerd en ontstaan na infectie met virussen van HIV tot griep. Het Epstein-Barrvirus, dat mononucleose/de ziekte van Pfeiffer veroorzaakt, is een van de verschillende virussen die in verband worden gebracht met een aandoening die myalgische encefalomyelitis/chronisch vermoeidheidssyndroom (ME/cvs) wordt genoemd, waar naar schatting minstens anderhalf miljoen mensen in de VS aan lijden. ME/cvs vertoont opvallende overeenkomsten met langdurige/long COVID, met symptomen als ontregeling van het immuunsysteem, vermoeidheid en cognitieve disfunctie. “Een van de patronen die we zien, zijn patiënten die zeker voldoen aan de criteria voor ME/cvs. Dit is iets wat we voortdurend zien en behandelen” bij langdurige COVID-patiënten, zegt Pittman. ME/cvs kan ernstig zijn, waarbij sommige mensen hun mobiliteit verliezen en bedlegerig worden.
“Nath, die ook ME/cvs bestudeert, zegt dat “we denken dat ze mechanistisch gezien verwant zullen zijn.” Onderzoekers vermoeden dat ME/cvs, net als sommige gevallen van langdurige COVID, auto-immuun van aard zou kunnen zijn, met autoantilichamen die het immuunsysteem geactiveerd houden. ME/cvs is moeilijk te bestuderen omdat het vaak lang na een milde infectie ontstaat, waardoor het moeilijk is om een virale trigger te identificeren. Maar met langdurige COVID, zegt Nath, “is het voordeel dat we precies weten wat het proces in gang heeft gezet, en je kunt gevallen vroeg in de [ontwikkeling van] ME/cvs-achtige symptomen vangen.” Bij mensen die al jaren ME/cvs hebben, “heeft het schade aangericht, en het is moeilijk om dat ongedaan te maken.” Nath speculeert dat voor langdurige COVID, als artsen mensen vroeg in de ziekte zouden kunnen bestuderen, ze een grotere kans zouden hebben om het proces om te keren.
“Torgerson hoopt dat onderzoekers door COVID uiteindelijk ME/cvs beter gaan begrijpen. “COVID is in de tijd dat we het hebben, zorgvuldiger bestudeerd met betere technologie dan enige andere infectieziekte ooit. Ik denk dat we dingen zullen leren die van toepassing zullen zijn op andere ontstekingsziekten die worden aangedreven door een infectie gevolgd door een auto-immuunproces.”
“De meest voorkomende, aanhoudende en invaliderende symptomen van langdurige COVID zijn neurologisch. Sommige zijn gemakkelijk te herkennen als hersen- of zenuwgerelateerd: veel mensen ervaren cognitieve stoornissen in de vorm van problemen met geheugen, aandacht, slaap en stemming. Andere lijken meer geworteld in het lichaam dan in de hersenen, zoals pijn en postexertionele malaise (PEM), een soort “energiecrash” die mensen ervaren na zelfs lichte inspanning. Maar ook die zijn het gevolg van zenuwdisfunctie, vaak in het autonome zenuwstelsel, dat ons lichaam aanstuurt om te ademen en voedsel te verteren en in het algemeen onze organen op de automatische piloot laat draaien. Deze zogenaamde dysautonomie kan leiden tot duizeligheid, een op hol geslagen hart, hoge of lage bloeddruk en darmstoornissen, waardoor mensen niet meer in staat zijn om te werken of zelfs maar zelfstandig te functioneren.
“Het SARS-CoV-2-virus is nieuw, maar postvirale syndromen niet. Onderzoek naar andere virussen, en naar neurologische schade door het humaan immunodeficiëntievirus (HIV) in het bijzonder, is leidend bij het werk aan langdurige COVID. En de erkenning dat het syndroom zijn vele effecten kan veroorzaken via de hersenen en het zenuwstelsel, begint de benadering van de medische behandeling vorm te geven. “Ik beschouw COVID nu net zo goed als een neurologische ziekte als een longziekte, en dat is zeker waar bij langdurige COVID”, zegt William Pittman, arts aan de UCLA Health in Los Angeles, die Ghormley en veel vergelijkbare patiënten behandelt…
Wortels van disfunctie
Uit één studie blijkt dat bij mensen met neurologische COVID-symptomen het immuunsysteem specifiek in het centrale zenuwstelsel wordt geactiveerd, waardoor ontstekingen ontstaan. Maar de hersenontsteking wordt waarschijnlijk niet veroorzaakt doordat het virus dat orgaan rechtstreeks infecteert. Avindra Nath, die al lange tijd postvirale neurologische syndromen bestudeert aan de National Institutes of Health, vond iets soortgelijks in een autopsiestudie van mensen die aan COVID waren overleden. “Als je naar de hersenen bij COVID kijkt, vind je eigenlijk geen [grote hoeveelheden virus, maar] we vonden veel immuunactivatie,” zegt hij, vooral rond de bloedvaten. De onderzoeken suggereerden dat immuuncellen, macrofagen genaamd, in beroering waren gebracht. “Macrofagen zijn niet zo precies in hun aanval,” zegt Nath. “Ze komen en beginnen dingen op te vreten; ze produceren allerlei vrije radicalen, cytokinen. Het is bijna als een algemeen bombardement, dat uiteindelijk veel schade veroorzaakt. En ze zijn moeilijk uit te schakelen, dus ze blijven lang bestaan. Dit zijn de onwelkome gasten” die een aanhoudende ontsteking in de hersenen kunnen veroorzaken…
“Wat houdt het immuunsysteem in aanvalsmodus? Volgens Torgerson “is één mogelijkheid dat je auto-immuniteit hebt ontwikkeld,” waarbij antilichamen die door het immuunsysteem worden geproduceerd om het virus te bestrijden, ook iemands eigen cellen markeren voor een immuunaanval. De reactie op het virus “zet de auto-immuniteit aan, en die wordt niet beter, zelfs niet als het virus verdwijnt,” zegt hij. Verschillende studies hebben bewijs gevonden van auto-immuuncomponenten, autoantilichamen genaamd, die interageren met zenuwcellen bij mensen met langdurige COVID.
Aanwijzingen over de ontstekingsprocessen die aan het werk zijn, kunnen leiden tot behandelingen voor neurologische symptomen. “Als het een macrofaag-gemedieerd ontstekingsproces is … zou intraveneus immunoglobuline een verschil kunnen maken [om] de macrofagen te temperen,” zegt Nath. De behandeling, die IVIG wordt genoemd, bevat een cocktail van eiwitten en antilichamen die een overactieve immuunrespons kunnen temperen …
“IVIG kan ook worden gebruikt om autoantilichamen te blokkeren. En een therapie genaamd rituximab, die gericht is tegen B-cellen die antilichamen produceren, is “een beproefde therapie voor veel autoantilichaamsyndromen”, aldus Nath. Een andere strategie is het gebruik van corticosteroïden om de immuunactiviteit volledig te temperen, hoewel deze geneesmiddelen slechts een beperkte tijd kunnen worden gebruikt. “Dat is een voorhameraanpak, en je kunt zien of het een verschil maakt. Het geeft je tenminste een idee dat het een immuungemedieerd fenomeen is, en nu moeten we een betere manier vinden om het aan te pakken,” zegt Nath.
“Als het virus in een bepaalde vorm blijft hangen, kunnen antivirale medicijnen het mogelijk opruimen, wat de neurologische symptomen kan helpen oplossen. Dat is de hoop van wetenschappers die een klinische proef doen met Paxlovid, Pfizers antivirale medicijn voor acute COVID…
© Intro ME Association, 15 februari 2023. Uittreksels uit Scientific American, 14 februari 2023. Vertaling admin, redactie NAHdine, ME-gids.
