“Wij geloven dat dit vrijwel dezelfde ziekte is, ook al zijn er enkele verschillen, en dat ze moeten worden behandeld en bestudeerd in multidisciplinaire klinieken die zich richten op postinfectieuze syndromen.” Dr. Avindra Nath, FAAN, klinisch directeur van het National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS).
Neurology Today, door Gina Shaw, 18 april 2024
Een nieuwe “diepgaande” studie van een kleine, zorgvuldig geselecteerde populatie van personen met myalgische encefalomyelitis/chronischevermoeidheidssyndroom (ME/cvs) voegt gewicht toe aan het groeiende bewijs dat deze lange tijd verkeerd begrepen ziekte karakteriseert als een neuro-immunologische aandoening.
- Lees meer over het onderzoek: NIH-onderzoek naar ME/cvs wijst op immuundisfunctie en hersenafwijkingen [Engels] | 21 februari 2024
UIttreksels uit het artikel
De bevindingen die op 21 februari werden gerapporteerd in Nature Communication, wijzen op een fenotype voor ME/cvs dat autonome disfunctie, immunologische afwijkingen en veranderingen in het microbioom met zich meebrengt, die worden beïnvloed door geslachtsverschillen en genetische
Het duidt ook op een overlap tussen ME/cvs en langdurige COVID, invaliderende symptomen waaronder chronische pijn, hersenmist, kortademigheid en intense vermoeidheid die maanden of langer kunnen aanhouden na een initiële acute SARS-CoV-2-infectie.
“Wij zijn van mening dat dit vrijwel dezelfde ziekte is, ook al zijn er enkele verschillen, en dat ze moeten worden behandeld en bestudeerd in multidisciplinaire klinieken die zich richten op postinfectieuze syndromen”, zegt hoofdauteur Dr. Avindra Nath, FAAN, klinisch directeur van het National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS), directeur van het Translational Neuroscience Center en hoofd van de afdeling infecties van het zenuwstelsel.
Aan de studie namen 17 ME/cvs-patiënten en 21 gezonde controles deel. “We weten dat de meerderheid van de patiënten met ME/cvs meldt dat ze een of andere infectie hebben gehad en nooit echt beter zijn geworden, dus hebben we besloten ons alleen te concentreren op die subgroep van individuen,” zei Dr. Nath. “We beperkten onze studie ook tot personen die niet langer dan vijf jaar symptomen hadden. Als je een ziekte hebt waardoor je gedurende langere tijd niet mobiel kunt zijn, zul je uiteindelijk ook secundaire complicaties ontwikkelen die onze resultaten zouden kunnen beïnvloeden.”
“Dit is een uitgebreidere reeks biologische metingen bij mensen met postinfectieuze ME/cvs dan welke eerdere studie dan ook,” zei Dr. Nath. “Het laat zien dat er een absolute biologische basis is voor deze ziekte, waarbij duidelijke afwijkingen van het immuunsysteem betrokken zijn.”
De onderzoekers karakteriseerden het fenotype van ME/cvs na infectie als volgt:
“Blootstelling aan een infectie leidt tot gelijktijdige en aanhoudende immuundisfunctie en veranderingen in het darmmicrobioom. Immuundisfunctie beïnvloedt zowel aangeboren als adaptieve immuunsystemen die geslachtsafhankelijk zijn. We veronderstellen dat deze veranderingen worden aangedreven door antigeenpersistentie van de infectieuze ziekteverwekker,” schreven ze.
“Deze immuun- en microbiële veranderingen hebben invloed op de hersenen, wat leidt tot verlaagde concentraties van metabolieten die de hersenfunctie beïnvloeden. De catecholaminekernen geven lagere niveaus van catecholen af, wat invloed heeft op het autonome zenuwstelsel en zich uit in een verminderde hartslagvariabiliteit en verminderde cardiovasculaire baroreflexfunctie, met verdere effecten op de cardiopulmonaire capaciteit.”
“Met behulp van functionele beeldvorming van de hersenen ontdekten we ook dat de temporopariëtale junctie hypoactief was tijdens motorische taken bij de ME/cvs-groep,” zei Dr. Nath. “Dit is niet het soort zwakte dat je ziet bij patiënten met een beroerte – als de persoon daartoe gedwongen wordt, kunnen ze hun volledige kracht uitoefenen. Maar de hypoactiviteit van de temporopariëtale junctie zorgt ervoor dat de hersenen die volledige inspanning niet kunnen leveren omdat te veel inspanning, zowel cognitief als motorisch, hen volledig uitput.”
“Dit is de eerste keer dat we zulke uitgebreide objectieve bevindingen gedocumenteerd en gerapporteerd zien bij ME/cvs.
Voorheen hadden we het vooral over klinische symptomen die door verschillende groepen werden vastgesteld. Ja, dit is een klein aantal individuen met ME/cvs, maar het is een selecte groep met een diepgaande analyse.
Vervolgens moeten we dieper ingaan op het identificeren van potentiële biomarkers waarmee we therapieën kunnen testen om de pathobiologie die ze hier hebben geïdentificeerd aan te pakken.”
Dr. Hector Bonilla, klinisch universitair hoofddocent geneeskunde aan de Universiteit van Stanford en mededirecteur van Stanfords ME/cvs en Post-Acute COVID-19 Syndrome Clinic.
“In de geschiedenis van de neurologie hebben we veel ziekten gehad die moeilijk te verklaren waren en die vaak werden gekarakteriseerd als ‘veinzen’ of ‘hysterie’, zoals epilepsie en dystonie.
Naarmate onze wetenschap geavanceerder is geworden, zijn we gaan begrijpen dat dit echte door de hersenen gedreven ziekten zijn die behandeld kunnen worden, en dat niemand ze meer afwijst. ME/cvs heeft te maken gehad met hetzelfde scepticisme.”
Hoofdauteur Dr. Avindra Nath, FAAN, klinisch directeur van het National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS).
“Tegenwoordig tonen nieuwere beeldvormingsmethodes voortdurende en aanhoudende ontstekingen in de hersenen aan en hebben ze concreet bewijs kunnen leveren dat ME/cvs een fysiologische ziekte is, en niet iets dat eenvoudigweg psychiatrisch of psychologisch is.
Helaas zijn veel artsen nog steeds niet geïnformeerd over ME/cvs en andere postinfectieuze syndromen.”
Vicky Whittemore, PhD, programmadirecteur voor de afdeling neurowetenschappen bij het NINDS.
“Dit is een ambitieuze en grondige studie die een goed begin is en de pathofysiologische mechanismen bij ME/cvs, die door de jaren heen in eerdere studies zijn aangetoond, opnieuw bevestigt.
Hoewel er veel goede testen zijn gedaan, had ik graag de aanvullende testen gezien, waaronder liggende en staande transcraniële dopplers om de cerebrale perfusie te beoordelen; volledige autonome functietesten, waaronder een kwantitatieve sudomotor axon reflextest; en een tweedaagse cardiopulmonale test. Deze testen hebben in eerdere onderzoeken significante verschillen aangetoond tussen patiënten met ME/cvs en gezonde controles.
Toch laat de NIH-studie duidelijk zien hoeveel er veranderd is bij deze mensen, met betrekking tot neurologische, metabole, autonome en hormonale pathofysiologie.
Op basis van hun gegevens is ME/cvs duidelijk een aandoening van het centrale zenuwstelsel en wordt de daarmee gepaard gaande vermoeidheid gedefinieerd door autonome disfunctie die geen verband houdt met psychologische of psychiatrische oorzaken.”
Dr. Svetlana Blitshteyn, directeur van de dysautonomiekliniek en klinisch universitair hoofddocent neurologie aan de Universiteit van Buffalo Jacobs School of Medicine and Biomedical Sciences.
De relatie met langdurige COVID
Na de opkomst van langdurige Covid stelden sommige deskundigen dat dit niet echt een nieuwe aandoening is, maar een nieuwe naam voor een oude aandoening: ME/cvs. Met andere woorden, een acute COVID-19-infectie kan ME/cvs uitlokken op dezelfde manier als andere infecties. (Vanaf medio 2023 schatten de Centers for Disease Control and Prevention de prevalentie van langdurige COVID in de volwassen bevolking op ongeveer 6 procent).
“Het opkomende concept is dat COVID-19 en andere acute infecties een chronische ziekte na infectie kunnen veroorzaken in de vorm van ME/cvs.
Er wordt nu veel onderzoek gedaan naar deze infectieziektes om te zien wat er aan de hand is met het immuunsysteem en het zenuwstelsel dat de ziekte in stand houdt.”
Wordt het hardnekkige virus ergens in het lichaam opgeslagen en blijft het reactiveren? Of reactiveert de initiële infectie, wat het ook is, andere virussen die in het lichaam zijn opgeslagen en sluimerend zijn gebleven tot een of andere trigger?”
Vicky Whittemore, PhD, programmadirecteur voor de afdeling neurowetenschappen bij NINDS.
“Toen langdurige Covid in beeld kwam, toonde het aan dat ME/cvs relevant is.”
“Kijk naar de uitbraken van SARS in China in 2002 en MERs op het Arabisch schiereiland in 2012; dit waren ook coronavirusinfecties, en mensen die herstelden van die ziekten, hebben vergelijkbare symptomen die we nu zien bij langdurige Covid en al jaren zien bij ME/cvs.
Dit zijn dezelfde aandoeningen, of zeer vergelijkbare en verwante aandoeningen. De impact van COVID is nu zo groot dat we het niet kunnen blijven negeren, en de implicaties voor de economie zijn enorm, wat een grote kans en noodzaak betekent om deze aanhoudende postvirale ziekten beter te bestuderen.”
Dr. Hector Bonilla, klinisch universitair hoofddocent geneeskunde aan de universiteit van Stanford en mededirecteur van de Stanford-kliniek voor ME/cvs en postacuut COVID-19-syndroom.
“Langdurige Covid heeft de medische gemeenschap ervan overtuigd dat een vreselijke infectie kan leiden tot het chronischevermoeidheidssyndroom. In onze populatie van mensen met langdurige Covid voldoet maar liefst de helft aan de casuscriteria voor ME/cvs.
Deze mensen vormen een zeer belangrijke populatie, omdat we twee dingen over hen weten: ze waren voorheen gezond en werden ziek na infectie met het SARS-CoV-2-virus, en hun ziekte is relatief kort geweest vergeleken met mensen die al vele jaren ME/cvs hebben.
We zouden van hen meer moeten kunnen leren over immuundisfunctie en neuro-inflammatie van de hersenen bij deze syndromen dan van mensen die al vele jaren ziek zijn.”
Dr. Benjamin H. Natelson, directeur van het Pain & Fatigue Study Center en hoogleraar neurologie aan de Icahn School of Medicine van Mount Sinai.
Onderzoek naar therapeutische middelen
Geneesmiddelenonderzoek vereist de ontwikkeling van biomarkers die objectief wijzen op het disfunctioneren dat ME/cvs veroorzaakt:
“De ziekte is zeer heterogeen; sommige mensen hebben zeer ernstige gastro-intestinale [GI] problemen, terwijl anderen die niet hebben. Sommigen hebben zeer ernstige dysautonomie, waaronder orthostatische intolerantie, terwijl anderen dat niet hebben. Dat maakt het heel moeilijk om één biomarker te vinden.
Uit wat we hebben gezien in gezamenlijk onderzoek dat we hebben gefinancierd, is het waarschijnlijk dat er meerdere biomarkers zullen zijn in plaats van één enkele, zoals markers van immuundisfunctie en cardiovasculaire disfunctie.”
Vicky Whittemore, PhD, programmadirecteur voor de afdeling neurowetenschappen bij NINDS.
Ze haalt bijvoorbeeld onderzoek aan over malaise na inspanning, gepubliceerd in 2023 door Maureen Hanson, PhD, een professor aan de afdeling moleculaire biologie en genetica aan de Cornell University en directeur van het Cornell Center for Enervating NeuroImmune Disease. Het onderzoek toont aan dat personen met ME/cvs gemiddeld twee weken nodig hadden om te herstellen van twee cardiopulmonaire inspanningstesten (CPET) met een tussenpoos van 24 uur, terwijl sedentaire controles slechts twee dagen nodig hadden:
“Ze namen biospecimens voor en na elke testdag en vonden een aantal behoorlijk significante veranderingen vanaf de eerste dag tot de tweede dag en opnieuw na de inspanningsuitdaging, wat aantoont dat het systeem niet normaal kan functioneren.
Als je kijkt naar de uitgangswaarde, waren deze markers bij de personen met ME/cvs niet zo verschillend van normale gezonde controles, maar als je een inspanningsuitdaging krijgt, kun je enkele van deze metabole veranderingen beginnen te zien die aantonen dat het immuunsysteem, het zenuwstelsel en het cardiovasculaire systeem niet op dezelfde manier compenseren.”
Dr. Blitshteyn zou graag grotere gecontroleerde studies zien van therapieën waaronder immunotherapie, zoals intraveneus of subcutaan immunoglobuline (IgG) en plasmaferese. In 2022 publiceerden zij en haar team een casusreeks in het Journal of Neurology over subcutane IG (SCIG) en plasmaferese (PLEX) bij mensen met ernstig posturaal orthostatisch tachycardiesyndroom (POTS), van wie velen ook voldoen aan de criteria voor ME/cvs:
“Deze zeven personen waren meestal bedlegerig en aan huis gebonden en erg ziek ondanks medicatie voor autonome stoornissen.
Vijf kregen SCIG en twee kregen PLEX. Ze ervoeren allemaal een aanzienlijke functionele verbetering; zes patiënten konden stoppen met orale medicatie of deze verminderen, en vijf meldden dat ze weer aan het werk of naar school konden, zonder ernstige bijwerkingen.”
De groep van Dr. Nath is begonnen met het rekruteren van deelnemers voor een klinische studie met intraveneuze IG (IVIG) bij langdurige Covid:
“Om mensen met ME/cvs snel behandelingen te kunnen bieden, moeten we studies doen bij langdurige Covid, omdat er zoveel zijn, ze dichter bij het infectieproces staan en we precies weten wat het infectieproces was.”
De multidisciplinaire klinieken die rond langdurige Covid zijn gebouwd, vormen een essentiële aanpak voor al deze aandoeningen, aldus Dr. Nath:
“Eén medisch specialisme kan deze aandoeningen niet aan. Het vereist neurologie, infectieziekten, GI, reumatologie, psychiatrie, fysische geneeskunde/revalidatie en een breed scala aan disciplines.
Veel van deze syndromen hebben verschillende namen gekregen omdat ze begonnen met verschillende infectieuze initiërende gebeurtenissen, maar in plaats van voor al deze syndromen aparte klinieken op te zetten, zouden we ze moeten bestuderen in een meer uniforme benadering als postinfectieuze syndromen.”
© ME Association UK, 19 april 2024. Vertaling admin, redactie NAHdine, ME-gids.
Opnieuw gepubliceerd met vriendelijke toestemming van de Britse ME Association.
Engelse versie beschikbaar op hun website: www.meassociation.org.uk
