Dokter Coucke moet het RIZIV een fenomenaal bedrag terugbetalen. ©JDB

Artsenkrant 2116 – 5 november 2010.

Francis Coucke, een outlier of niet?

Artsenkrant sprak met dokter Coucke, een van de artsen die plots in de schijnwerpers stond omdat het Riziv hem verplicht om een fenomenaal bedrag terug te betalen. Is Coucke een outlier of iemand die zijn vak rigoureus beoefent? Levert hij spitsgeneeskunde in de aanpak van het chronisch vermoeidheidssyndroom of moeten we hem bestempelen als een ordinaire charlatan? En welke rol speelt het christelijk ziekenfonds achter de schermen?

Nog even ter opfrissing van uw geheugen: de Dienst Geneeskundige Evaluatie en Controle van het Riziv verplicht de dokters Francis Coucke en Anne-Marie Uyttersprot om een monsterbedrag terug te betalen voor zogenaamd onterecht aangerekende prestaties. Met de Rizivboetes erbovenop komt dat in totaal neer op 635.000 euro.

Beide artsen gaan in beroep tegen de uitspraak, maar dat beroep werkt niet opschortend. In principe moeten ze het enorme bedrag dus meteen overmaken. Voor dokter Coucke is dat iets te kort door de bocht: “We hebben niet eens prestaties aangerekend, het bedrag slaat op a priori goed-gekeurde gammaglobulines en home TPN. Apothekers en firma’s hebben dat geld ontvangen, ikzelf zag daar geen cent van.”

Nog volgens Coucke zegt de wet wel dat je eventueel onterecht aangerekende prestaties zoals gastroscopieën, ecg’s of consultaties moet terugbetalen. Maar nog nooit heeft men iemand verplicht om a priori goedgekeurde medicatie terug te betalen.

Hebt u uw zogenaamde monsterboete al opgehoest?

Coucke: Neen.

Ik heb nog ander nieuws: inmiddels werd ik verzocht om nog een tweede bedrag vrijwillig te storten: voor groeihormonen die ik voorschreef bij patiënten met bewezen groeihormoondeficiëntie en die een goedkeuring voor terugbetaling hadden van de adviserende geneesheer. Ik moet die vrijwillig uit eigen zak betalen omdat men die als aangerekende prestaties beschouwt (artikel 141). Het gaat om 250.000 euro.

Daar zal dus weer een boete van 150 tot 200% bovenop komen.

Blz. 6-7:

‘Mijn profiel is normaal’

Toen uw eerste boete bekend werd, spraken sommigen schande omdat deze procedure de carrières van artsen kan breken zonder dat ze voldoende verweermiddelen hebben.

Francis Coucke: Men heeft geen poot om op te staan. Wettelijk wordt alleen iets gezegd over aangerekende prestaties. Men zou wel een a posteriori controle kunnen laten lopen waarbij ik zes maanden gemonitord word. Na die periode is het dan mogelijk dat ik word beboet met maximaal 5.000 euro, tenminste als ik me niet kan verantwoorden.

Het gaat volgens u dus om pure intimidatie?

Jazeker.

Een ander aspect in deze onverkwikkelijke affaire is dat de Orde Oost-Vlaanderen u nog niet zo lang geleden voor twee jaar schorste.

Ik heb direct beroep aangetekend tegen de beslissingen van de Orde. Zoals u weet is dit beroep opschortend en ben ik dus zeker nog niet geschorst. Wel is volgens mij het dossier van de Orde van Oost-Vlaanderen eigenlijk hetzelfde als dat van het Riziv. De Orde van Oost-Vlaanderen heeft de besluiten van het Riziv klakkeloos overgenomen. Men baseert zich bijna uitsluitend, voor 80%, op het Rizivdossier dat nog volop loopt en waarvoor er nog geen uitspraak is.

De enige expert in heel mijn dossier was de Rizivinspecteur, die een algemeen arts is en als expert heeft men iemand gevraagd met wie ik een conflict gehad heb over terugbetaling van gammaglobulines. Die laatste is ook verantwoordelijk voor het referentiecentrum van Leuven. Deze expert is dus zeker niet onpartijdig.

De cvs-discussie is nog een intrigerend onderdeel van uw zaak…

(onderbreekt) Cvs bestaat eigenlijk niet volgens mij. Het is in elk geval geen echte diagnose. Wat ik doe is volgens de algemene interne geneeskunde de diagnoses zoeken die de klachten van de patiënt veroorzaken. Hierbij heb ik een waslijst van diagnoses waarbij onder andere autoimmuunziekten, hormonale deficiënties, hypofysaire insufficiëntie, hemochromatose en coeliakie…om er enkele op te noemen. Ik werk vooral rond nutritiepathologie waarbij cachexie en malnutritiestatus wordt onderzocht. Ten slotte werk ik rond immunodeficiëntie, auto-immuniteit, chronische infecties en inflammaties. Een derde as is dus de hormonale as waarbij vooral hormonale deficiënties aanwezig zijn.

‘Ik krijg een groot deel van alle chronisch vermoeiden van Vlaanderen doorverwezen’

Jaarlijks probeer ik deel te nemen aan internationale congressen die zich situeren in de sfeer van immunopathologie, immunodeficiëntie, auto-immuunziekten, hormonale en ook nutritionele congressen, onder andere het Espen-congres. Op het laatste Espen-congres in Nice was er heel veel te doen rond lichaamssamenstelling. Een techniek die ik reeds jaren gebruik en die gebruik maakt van bio-impedantie. Hierbij kan de verhouding spiermassa, vet en water bij iemand gemeten worden. Zelf heb ik drie jaar geleden op het Espen in Praag een poster gepubliceerd over verlaagde BCM bij cvs-patiënten. Dat wil eigenlijk zeggen dat de BMI bij deze patiënten geen waardevolle parameter is. Men spreekt zelfs van sarcopene obesitaspatiënten. Dat zijn zwaarlijvigen met vooral aanwezigheid van vet en water maar met een verminderde spiermassa.

De cvs-referentiecentra liggen onder vuur, zelfs van het Kenniscentrum.

“Als je CVS hebt, word je op straf van schorsing gedwongen om naar zo’n referentiecentrum te gaan. Niet dat je daar een behandeling krijgt, maar dan zijn die patiënten in orde met hun papieren.” ©JDB

Als je cvs hebt, word je op straf van schorsing gedwongen om naar zo’n referentiecentrum te gaan. Niet dat je daar een behandeling krijgt, maar dan zijn die patiënten in orde met hun papieren. Dat noem ik geen therapeutische vrijheid meer. We proberen voor die mensen een betere oplossing te vinden. Niet dat we daar altijd in slagen, hoor.

De adviserend geneesheren hebben wat u voorschreef jarenlang goedgekeurd, ook terwijl het onderzoek liep.

Er zijn nog veel patiënten die gammaglobulines terugbetaald krijgen, en die moet ik nu op mijn beurt terugbetalen voor de periode die het Riziv gemonitord heeft.

De baas van de inspectie, Bernard Hepp, schermt met het argument dat het positieve advies van de ziekenfondsartsen geen absolute garantie is. Misschien kregen ze wel foutieve of onvolledige gegevens.

(kordaat) Neen, neen. Eigenlijk is het ook mijn probleem niet of de patiënt al dan niet zijn medicatieterugbetaald krijgt. Ik schrijf een therapie voor en die wordt al dan niet terugbetaald. Deze beslissing hangt af van de adviserende geneesheer wiens goedkeuring of afkeuring ik alleen maar kan respecteren. Men moet echter bij een goedgekeurde medicatie achteraf niet terugkomen op de beslissing en jaren nadien zeggen dat deze beslissing ten onrechte was en mij dan laten opdraaien voor de kosten.

Door deze zaak worden u nu wellicht plots een pak terugbetalingen geweigerd.

Jazeker. De CM keurt bijna niets goed waar de naam Coucke of Uyttersprot bij vermeld wordt. Ze hebben kennelijk hun orders gekregen. Ik heb zelfs de proef eens op de som genomen door een collega in te schakelen. Vreemd genoeg werden zijn aanvragen meteen goedgekeurd!

Scheppen die terugbetalingsweigeringen geen problemen voor uw patiënten?

(Laconiek) Er zijn mensen die al vijf jaar gammaglobulines krijgen met gunstig resultaat en nu plots zonder zitten. We spreken dus van een behandelde hypogammaglobulinemie. Deze patiënten verliezen plots hun terugbetaling waardoor de medicatie eigenlijk onbetaalbaar wordt voor hen en zij verliezen dus ook hun behandeling. Men kan het vergelijken met een diabetes type 1 patiënt die zijn insuline niet meer krijgt toegediend.

In essentie draait het volgens u vooral om een conflict met de CM?

We hebben een conflict met de CM omdat zij de terugbetaling weigeren goed te keuren. Dus lopen de patiënten naar een ander ziekenfonds.

Ik heb trouwens al klacht ingediend tegen de CM omdat ze rondbazuinen dat ik een charlatan ben. Hun adviserend geneesheren raden patiënten zelfs aan om naar een andere arts te trekken, wat totaal ondeontologisch is. Daarom heb ik bij de Orde klacht neergelegd tegen de CM, maar welk gevolg daaraan gegeven wordt? Daar heb ik het raden naar.

‘Nog nooit heeft men iemand verplicht om a priori goedgekeurde medicatie terug te betalen’

Nog een naam die opduikt in uw dossier, is die van CM-arts dokter Debbaut.

Het christelijk ziekenfonds heeft alles op gang gebracht. Het oefent druk uit op het Riziv om ons te controleren. We moesten voor de rechtbank van Eerste Aanleg van het Riziv verschijnen, waar nota bene een CM-arts mee over ons moest oordelen, namelijk dokter Debbaut, adviserend geneesheer van de CM. Vergelijk het met Anderlecht dat een klacht indient tegen Club Brugge, maar in de rechtbank zit Michel Verschueren. Daar moet ik geen tekening bij maken.

Ook de directeur van uw ziekenhuis zou onder druk zijn gezet.

Daar weet ik niets van. Van Vilvoorde kan ik niets negatiefs zeggen.

Sommige collega’s (geen CM-artsen) vinden nochtans ook dat u over de schreef gaat. U zou addison en lupus diagnosticeren bij de vleet.

Neen, dat is niet zo. Ik verwijs ook naar het geval van dokter Thierry Hertoghe, voorzitter van de European Academy of Quality of Life and Longevity Medicine, een autoriteit wat hormonen betreft.* Hij heeft volledig gelijk als hij zegt dat collega’s endocrinologen goed opgeleid zijn voor diabetes- en schildklierpathologie maar minder opleiding hebben genoten wat groeihormoon en cortisoldeficiënties betreft.

Sommige collega’s zeggen dat u al van vroeger bekend staat om uw excessief voorschrijfgedrag.

Ik ben nooit veroordeeld voor mijn profiel. Ik gebruik veel statines en terecht, dat blijkt nu wel. Mijn profiel is normaal.

Klopt het dat de huisartsenkring van Borgerhout, waar u vroeger werkte, op een bepaald moment een boycot tegen u heeft ingesteld?

Ik heb geen enkele weet van een boycot in Borgerhout. Ik ben er eigenlijk vertrokken omdat enkele artsen met een Leuvense achtergrond de strekking van Prof. Van Houdenhove volgden in de aanpak van cvs (cvs als een zuiver psychische aandoening, nvdr.).

Toen bleek dat Vilvoorde een endocrinoloog zocht en Dr. Uyttersprot een collega zocht voor samenwerking rond chronisch vermoeide patiënten leek me dat een interessante kans. Ik heb nu toch al een 15-tal jaar ervaring met chronisch vermoeide patiënten. Ik mag toch stellen dat ik toch al heel wat geleerd heb hierover. Mijn behandelingsmodel, waarvan de details eigenlijk vooral berusten op de drie voorgenoemde pijlers, haalt altijd wel iets uit.

Men denkt dat ik iedereen die moe is, cortisone voorschrijf. Maar dat is pertinent onwaar. De patiënten zijn wel verspreid over heel Vlaanderen. De patiënten worden naar mij verwezen door internisten, door fysiotherapeuten, ook huisartsen, kinesisten en osteopaten. Ik geef ook vaak spreekbeurten voor huisartsen en patiënten.

Hoe hoog ligt uw succesratio?

Succesratio? Die hangt af van de onderliggende ziekte. Als je lupus hebt, een moeilijke ziekte, zal die

niet zo hoog liggen dan wanneer je bijvoorbeeld iemand moet behandelen met een hypofysaire insufficiëntie na een ongeval. Die laatste krijgt groei- en schildklierhormoon. Pak je die man zijn groeihormoon af, dan zal die terug bergaf gaan.

Ik heb al hypogamma’s naar een referentiecentrum gestuurd. Die krijgen daar natuurlijk cognitieve therapie, nooit gammaglobulines. Van pakweg mijn 2.000 patiënten staan er een 80-tal op gammaglobulines. Overigens werk ik niet alleen in Vilvoorde, maar ook in Sint-Gillis-Waas en Lokeren.

Dat treft. Een reactie die bij ons binnenliep, luidde: “U kunt elke huisarts in het noorden van het Waasland vragen wat ze van Dr. Coucke denken, het antwoord zal steeds zijn dat dit een echte charlatan is.”

Dan moeten ze me dat maar recht in mijn gezicht zeggen, dan mogen ze ook zeggen waarom ze dat denken. Een charlatan is iemand die geen wetenschappelijk onderzoek doet of volgt. Ik ga naar heel wat wetenschappelijke congressen. Ik werk samen met onder meer Prof. De Meirleir en Prof. Michael Maes die heel wat gepubliceerd hebben over chronisch vermoeide patiënten en fibromyalgie. Wij gebruiken de modernste technieken, toch denkt men dat dat charlatanisme is. Er zijn ook huisartsen die al hun patiënten met deze problemen naar mij doorsturen. Maar omdat we nu geen medicatie terugbetaald krijgen wegens de eerroof en de laster, redeneren die misschien: ‘Oei, misschien is dat toch een rare arts, die Francis Coucke.’ Dat begint op mijn zenuwen te werken.

Nog een quote die op uw zenuwen kan werken: “Dokter Coucke bedrijft geneeskunde op een commerciële basis, kent geen zelfkritiek of introspectie en klopt patiënten en ziekenfondsen geld uit de zakken.”

(Schudt het hoofd). Wanneer ben je een goeie dokter? Als je patiënten niets voorschrijft. Ik werk met de moderne medicatie, gammaglobulines, voor mensen die ze nodig hebben (gammaglobulines worden overigens al 30 tot 40 jaar gebruikt). Ik gebruik hormonen bij patiënten die deficiëntie hebben en geef voedsel aan patiënten die ondervoed zijn. Daarvoor gebruik ik ook de modernste technieken zoals bio-impedantiemeting en ITT-test voor hormonen. Ik zet ook een volledig lab in met auto-immunologie, serologie. Als artsen willen weten hoe ik werk, dat ze me uitnodigen en ik kom voor hen spreken. Achter mijn rug allerlei dingen de wereld insturen, is wat te gemakkelijk.

Gaat u akkoord met de stelling dat het RIZIV outliers moet aanpakken?

Het Riziv moet artsen aanpakken die onnodige technische prestaties en onnodige medicatie voorschrijven. Ook moet bij specialistische geneeskunde precies omschreven worden wat outliers zijn.

Als iemand zich specialiseert in een bepaalde operatie, zal die van alle collega’s verwijzingen krijgen en dus een heel afwijkend profiel. Ik krijg een groot deel van alle chronisch vermoeiden van Vlaanderen doorverwezen door huisartsen en patiëntenverenigingen. Ik doe geen overbodige onderzoeken, wel bij iedereen een uitgebreid labonderzoek. Zo had ik hier nog onlangs iemand met de ziekte van Lyme en hemochromatose. Hij werd gediagnosticeerd als cvs en moest cognitieve gedragstherapie krijgen. Het gaat om een 30-jarige buschauffeur. Die man zal volledig genezen. Je hebt dus behoefte aan internisten die een zeer grondige diagnose stellen.

Dus alle andere internisten kennen er niets van?

Dat zal ik zeker niet zeggen. Toch is het zo dat heel wat specialismen momenteel orgaanspecifiek zijn met technische prestaties. Ik ben van opleiding geriater en ik zie op een multidisciplinaire manier jonge ‘geriatrische’ patiënten. De meeste huisartsen en artsen stellen momenteel ook dat er een tekort is aan algemene internisten en dat is natuurlijk de oorzaak dat vaak ziekten zoals lupus, coeliakie, hemochromatose minder dikwijls worden gesteld omdat dit aandoeningen zijn die niet orgaanspecifiek zijn.

Om terug te keren naar uw dossier. Wat is uw volgende stap?

Ik zal mij verdedigen met alle mogelijke middelen: met patiëntendossiers en de nodige expertise om mij te verweren tegen de volgens mij onterechte aantijgingen van de Provinciale Raad van Gent.

© Pascal Selleslagh. Artsenkrant 2116

pascal.selleslagh[at]be.cmpmedica.com

*Onder meer Wim Betz van Skepp heeft gegronde twijfels bij de werkwijze van Hertoghe, die hormonen toedient tegen veroudering.

Eerdere artikels en info hieromtrent verschenen

• Oproep: Steun Dr. Coucke op 6/12/10 in Brussel (Patiënt, 27 oktober 2010)
  

• Orde schorst ME/cvs-arts met monsterboete (Artsenkrant 2102, 14 september 2010)
  

• Verzet monsterboete concentreert zich op procedure (Artsenkrant 2095, 23 juli 2010)
• Protest tegen boete RIZIV voor 2 Belgische CVS-specialisten. Teken de petitie! (Oproep MEAB vzw, 12 augustus 2010)
• Petitie: Steun dr. Uyttersprot (Oproep patiënten, 13 juni 2010)
  

• Persbericht Artsensyndicaat n.a.v. buitenissige RIZIV-boetes voor de veroordeelde CVS-artsen (5 juli 2010)

• Verzet tegen monsterboete 635.000 euro komt op gang (Artsenkrant, 7 juli 2010)
• 635.000 euro boete? Dokters starten actie ‘Heppzucht’ (Artsenkrant, 30 juni 2010) 

• Dokter Coucke krijgt monsterboete (TV Oost, 25 juni 2010)

• Monsterboete voor 2 artsen (VTM Nieuws, 24 juni 2010)
  

• Twee artsen krijgen monsterboete van 635.000 euro (Overzicht artikels in de krant, 24 juni 2010)
• RIZIV legt twee CVS-artsen sanctie van meer dan half miljoen Euro op: uw hulp gevraagd! (Oproep CVS platform, ESME en EMEA, 23 juni 2010)
  

• Machinaties omtrent een CVS-specialiste? (Artsenkrant 2087, 4 juni 2010)
  

• Tegemoetkoming immunoglobulinen en TPN? Omzendbrief RIZIV (2005)

• Artsen geviseerd door ziekenfonds (2006)

• CVS-Liga en Dr. Uyttersprot hebben uw hulp nodig (2006)

• Over het waarom
  

Dit artikel werd ook overgenomen op MedischOndernemen.nl