Cort Johnson, Health Rising, 7 november 2018
Zou het kunnen dat de spieren van ME/CVS-patiënten sneller verouderen dan normaal?
“Nieuwe data ondersteunen collectief de aanwezigheid van specifieke kritieke punten in de spieren die aangetast zijn door vrije radicalen.” Fulle et al.
Een groep Italiaanse onderzoekerspioniers onderzoekt al 15 jaar de spieren van mensen met ME/CVS – een nogal eenzame taak. Vanuit de Universiteit van Perugia in Italië publiceren ze elke paar jaar een spierstudie. Waarom blijven ze bezig met hun nogal eenzame taak? Waarschijnlijk omdat ze steeds opnieuw intrigerende dingen ontdekken.
In erg gebroken Engels legden de Italiaanse onderzoekers hun model van chronisch vermoeidheidssyndroom (ME/CVS) uit.
Oude spieren?
Aangezien er inspanningsintolerantie aanwezig is, zijn de spieren echt een intrigerend onderzoeksveld voor ME/CVS. De auteurs geloven dat de spierproblemen die gevonden worden bij ME/CVS, enorm veel overeenkomsten hebben met ouderdom.
(Als dat klopt, dan moet de veroudering in deze ziekte wel heel erg zijn. Op mijn korte wandelingen word ik regelmatig ingehaald door mensen die een heel pak ouder zijn en een opvallend stevig tempo aanhouden.)
Net als bij oudere mensen, verminderen de spiervezels bij ME/CVS in aantal en grootte. Daar bovenop zou het kunnen dat problemen met calciumtransport vermoeidheid veroorzaken, zowel bij mensen met ME/CVS, als bij ouderen.
Het soort spiervezels dat aanwezig is, kan ook anders zijn (snel samentrekkende spieren overheersen), terwijl de normale samentrekkingseigenschappen van de spieren intact blijven. Die snel samentrekkende spiervezels worden sneller moe en vereisen meer energie.
De schuldige: oxidatieve stress?
De problemen met de mitochondriën, de spieren en vrije radicalen die gevonden worden bij ME/CVS, wijzen volgens deze auteurs in de richting van één schuldige: oxidatieve stress. (In de hersenen wijst Dr. Shungu in dezelfde richting.)
Gezien alle tegenstrijdigheden in ME/CVS-onderzoek, is het best geruststellend dat elke studie – of ze nu gaat over de hersenen, de spieren of het bloed – die gekeken heeft naar oxidatieve stress in ME/CVS, ontdekte dat die verhoogd is.
Reactieve zuurstofcomponenten (Reactive Oxygen Species/ROS) of vrije radicalen worden in grote hoeveelheden aangemaakt tijdens energieproductie en vooral tijdens het sporten. Onze cellen maken die vrije radicalen normaal gezien eenvoudigweg onschadelijk, maar beschadigde mitochondriën kunnen genoeg vrije radicalen produceren om ons anti-oxidantensysteem te overspoelen. Als het echt te veel wordt, kan de cel zelfs afsterven. Daar bovenop komt nog dat inflammatie – een belangrijk doelwit in ME/CVS – ook massa’s oxidatieve stress kan veroorzaken.
Ten minste drie studies tonen aan dat lichaamsbeweging de niveaus van vrije radicalen in deze ziekte abnormaal verhoogt. Eén studie suggereerde dat deze vrije radicalen reële gevolgen zouden kunnen hebben: ze stonden in verband met aangetaste energieproductie in de spieren van mensen met ME/CVS. Bovendien lijken de membranen van de spiercellen – waar vrije radicalen wel een hapje van lusten – ook beschadigd te zijn.
Eén studie vond dat hogere niveaus van vrije radicalen in verband stonden met verminderde energieproductie in de spieren van mensen met ME/CVS.
Verder vond men aanwijzingen van oxidatieve schade in 66 spierbiopsiestalen van ME/CVS-patiënten. Een studie van de genexpressie in de spieren van mensen met ME/CVS vond veranderde genexpressie die te maken had met mitochondriale functie, oxidatieve stress en spierstructuur en vezeltype. Alles bij elkaar genomen, lijkt het erop dat het nogal zwakke antioxidantensysteem van ME/CVS-patiënten wellicht niet op kan tegen wat lijkt op een stortvloed aan oxidatieve stress.
Het zou kunnen dat die oxidatieve stress schade aanricht aan de mitochondriën en het samentrekkings- en energieproducerend vermogen van de spieren. Eén studie vond blijkbaar dat een groep van patiënten met ME/CVS uitgelokt door ernstige infectie, driedubbel prijs had: hoge niveaus van vrije radicalen, zelfs in rust; hun spieren waren zo goed als dood (reageerden niet op lichaamsbeweging); en ze hadden ionkanaalproblemen die mogelijk het samentrekkingsvermogen van de spieren had aangetast.
Een studie over lichaamsbeweging en genexpressie vond gelijkaardig bewijs van een rare niet-reactie op lichaamsbeweging.
Als je de 50 genen die geactiveerd werden bij lichaamsbeweging in Golfoorlogsyndroom vergelijkt met het één enkele gen dat geactiveerd werd bij ME/CVS, dan zie je een metabolisch systeem op sterven na dood dat niet in staat is om te doen wat ervan gevraagd wordt. Die bevinding past goed binnen het bewijs dat het sympathisch zenuwstelsel er ook de brui aan geeft tijdens lichaamsbeweging.
Is inflammatie de sleutel?
Zou het kunnen dat het allemaal te maken heeft met dat ene alomtegenwoordige schrikbeeld, inflammatie? Eén review suggereerde dat laaggradige inflammatie én chronisch hoge niveaus van vrije radicalen de spiermoeheid zouden kunnen verklaren die zo vaak gezien wordt bij ME/CVS. Een review van de literatuur uit 2014 vond deels bewijs dat lichaamsbeweging immuunveranderingen veroorzaakt in ME/CVS.
Nancy Klimas’ uitgebreide staalafname vóór, tijdens en na lichaamsbeweging lijkt het proces in beeld te hebben gebracht. Die studie vond dat bij ME/CVS een opmerkelijke opregulatie van inflammatoire reactiepaden plaatsvindt tijdens lichaamsbeweging, wat enkele uren later opgevolgd wordt door een gelijkaardige opregulatie van reactiepaden die te maken hebben met oxidatieve stress en andere processen. De ontsteking komt eerst en zorgt onder andere voor een drastisch verhoogde productie van vrije radicalen, wat schade veroorzaakt en bijna zeker bijdraagt tot de PEM die men ervaart.
Conclusie
Deze Italiaanse groep en enkele Britse onderzoekers zijn al meer dan tien jaar lang voortrekkers van onderzoek naar spierschade in ME/CVS. De resultaten zijn intrigerend, maar ze hebben de zaak nog steeds niet helemaal op gang gekregen. Spierstudies over ME/CVS zijn nog steeds relatief zeldzaam.
Als er meer financiering zou komen, zou dat wel eens heel snel kunnen veranderen. We hebben een nieuwe en mogelijk erg krachtige speler op het spierveld – één die al deuren geopend heeft gekregen die tot dan toe gesloten waren gebleven. Ron Tompkins, hoofd van het door Open Medicine Foundation gefinancierde Samenwerkingscentrum voor ME/CVS-Onderzoek aan Harvard, is er echt op uit om zich in de spierproblemen van ME/CVS-patiënten te verdiepen, veel meer dan iemand ooit tevoren heeft gedaan. Tompkins, weer één van Ron Davis’ oude kameraden en medewerkers, heeft de uitrusting die hij nodig heeft en heeft snel de medewerkers bijeengezocht die nodig zijn om dit gebied van ME/CVS-onderzoek helemaal open te trekken.
Als Ron Tompkins financiering krijgt, zullen we veel meer te weten komen over de rol die spierproblemen spelen in ME/CVS.
Tompkins heeft heel snel een opmerkelijk team bijeengezocht. In zijn team zitten specialisten in bio-informatica, spierbiopsie, spiermetabolisme, proteomica, sepsis, medische genetica, inflammatie, slaap en andere velden. Zo hebben Dr. Komaroff, Michael Van Elzakker (Hypothese Nervus Vagus), David Systrom, Janet Mullington en Wenzhong Xiao zijn team vervoegd. Eén teamlid, Dr. Felsenstein, volgt sommige van haar ME/CVS-patiënten al 20 jaar.
Tompkins, die aan het hoofd stond van enkele van de grootste en langstlopende door NIH gefinancierde studies ooit, heeft duidelijk niet veel moeite gehad om onderzoekers van buitenaf aan te trekken. Zijn probleem ligt niet bij het vinden van de juiste mensen om te werken op ME/CVS; zijn probleem zal eerder liggen bij het vinden van voldoende geld om hun talent ten volle te kunnen benutten. Financiering krijgen is niet eenvoudig, maar het is eigenlijk wel veel makkelijker dan toptalenten vinden: Tompkins’ probleem valt dus nog wel mee.
Als hij voldoende financiering krijgt, zou het kunnen dat Tompkins en zijn team een doorbraak zullen bereiken omtrent de rol van spierproblemen. Als ik kijk naar hoeveel PEM veroorzaakt wordt door zelfs zachte lichaamsbeweging, kan ik het mij moeilijk voorstellen dat alle takken van ME/CVS-onderzoek – problemen met het autonome zenuwstel, het metabolisch systeem, het centrale zenuwstelsel en het immuunsysteem – niet op één of andere manier mekaars pad kruisen in de spieren. Ze zouden een inzicht kunnen geven in de kern van het probleem.
© Health Rising. Vertaling Abby, redactie Zuiderzon, ME-gids.
Eén reactie
geweldig boeiende en toch ook humoristische bespreking en plaatsing in een groter kader. Complimenten en dank!