Dit is de eerste van twee blogs over atypische schildklierproblemen bij ziekten zoals het chronischevermoeidheidssyndroom (ME/cvs), fibromyalgie (FM) en langdurige COVID. Als je schildklierhormonen slikt en niet de boost krijgt die je verwacht, dan zijn deze blogs misschien iets voor jou. Ze zijn ook voor mensen die hun schildklier nog nooit grondig hebben laten controleren. In een recente YouTube-voordracht zei Jarred Younger dat hij in zijn ME/cvs-studies regelmatig mensen aantreft met een niet gediagnosticeerde schildklieraandoening, diabetes, enz.
Schildklierhormonen regelen de stofwisseling van vrijwel elke cel in het lichaam. De schildklier is eigenlijk maar het begin van het verhaal.
“Schildklierhormoon (TH) is een centrale regulator van temperatuur, energiestofwisseling en psychisch welzijn.”
Als je kijkt naar de symptomen die geassocieerd worden met een trage schildklier (hypothyroïdie) (vermoeidheid, verhoogde gevoeligheid voor koude, spier- en gewrichtspijn, spierzwakte, een onregelmatige menstruatie, angst), dan begrijp je waarom veel artsen zich vaak op de schildklier richten als vermoeide patiënten met een slaaptekort bij hen op de stoep staan.
Toen de auteurs “centraal” zeiden, bedoelden ze ook echt “centraal” – als in van fundamenteel belang voor de meeste cellen in ons lichaam. Het blijkt dat de productie van schildklierhormoon (thyroxine – T4) door de schildklier slechts het begin van het hele proces is. T4 moet vervolgens worden afgebroken tot de bruikbare vorm – T3 (tri-jodothyronine) – en dat is waar de zaak interessant wordt.
Het grootste deel van dat afbraakproces vindt niet plaats in de schildklier, maar in onze cellen – met name in cellen in de lever, hersenen, spieren, schildklier en hypofyse. Vrijwel elke cel in ons lichaam bevat schildklierenzymen (isozymen) die T4 omzetten in T3. Dit komt omdat T3 zo fundamenteel is voor het functioneren van cellen.
Gezien de inspanningsintolerantie bij ME/cvs is het intrigerend dat schildklierproblemen (zowel hypo- als hyperthyroïdie) ook inspanningsintolerantie kunnen veroorzaken. Er zijn verminderde trainingsbelasting en lagere hartsnelheden op de anaerobe drempel vastgesteld.
Het is dan ook niet te verwonderen dat schildklierproblemen een van de eerste opties zijn waar artsen naar kijken als vermoeide, inspanningsintolerante ME/cvs-, FM- en long-COVID-patiënten zich melden.
De cruciale omzetting
De inactieve vorm van het schildklierhormoon (T4) wordt omgezet in de actieve vorm (T3) door 3 enzymen op basis van selenium (isozymen: DIO1, DIO2, DIO3).
DIO1 en DIO2 zetten T4 om in actief T3
DIO3 zet T4 om in inactief omgekeerd-T3 (rT3) en T3 in T2.
Omdat deze isozymen of enzymen afhankelijk zijn van selenium om goed te functioneren, kan een seleniumtekort schildklierproblemen veroorzaken en de jodiumuitscheiding beïnvloeden.
Het verband met de ziekte van Hashimoto
De auteurs van het artikel werkten eerst aan een probleem dat werd aangetroffen bij sommige patiënten met het syndroom van Hashimoto. Omdat de ziekte van Hashimoto leidt tot de vernietiging van de schildklier, lijkt er een eenvoudige oplossing voorhanden: gewoon supplementeren met het belangrijkste eindproduct van de schildklier – T4.
De T4-suppletie werkt echter niet altijd – sommige Hashimoto-patiënten blijven vermoeid en verzwakt. Hierbij moet worden opgemerkt dat de ziekte van Hashimoto niet de enige ziekte is waarbij schildkliersuppletie een flop kan zijn. We zullen in de volgende blog zien dat het niet ongebruikelijk is dat mensen die schildkliermedicatie gebruiken, zich niet goed voelen.
Aangezien schildkliersupplementen de T4-waarden naar een normaal niveau brachten, leek het erop dat iets de omzetting van T4 naar T3 verstoorde.
Enzymen op basis van selenium krijgen klop
Op zoek naar een antwoord ging de Duitse groep van Schomburg dieper graven in de op selenium gebaseerde iso-enzymen die T4 afbreken. Omdat de schildklieriso-enzymen zich alleen in de cellen bevinden en niet zomaar bestudeerd kunnen worden, zochten ze naar tekenen van seleniumproblemen elders en kwamen uit bij het testen van een ander op selenium gebaseerd enzym, glutathionperoxidase (GPx3).
Lage niveaus van glutathionperoxidase (GPx3) bij de Hashimoto-patiënten die slecht op T4 reageerden, suggereerden dat selenium ook niet in hun GPx3-enzymen terechtkwam.
Het verband met autoantilichamen
De volgende stap was om te kijken of er autoantilichamen aanwezig waren die de toegang van selenium tot de cellen zouden kunnen belemmeren – en dat was het geval: er werden verhoogde niveaus van autoantilichamen (SELENOP-aAb) tegen de seleniumtransporter (selenoproteïne P) gevonden.
Daarmee hadden ze een indirecte bevestiging van hun hypothese: de Hashimoto-patiënten reageerden niet op het standaard schildklierhormoon (T4 – levothyroxine) omdat hun cellen T4 niet op de juiste manier omzetten in T3.
De T4/T3-omzetting werd geblokkeerd door seleniumautoantilichamen die verhinderden dat selenium de cellen kon binnendringen. Daardoor bleven de op selenium gebaseerde iso-enzymen die nodig zijn om T4-T3 om te zetten, doelloos achter in de cel.
De ME/cvs-studie
Vervolgens richtten ze zich op het chronischevermoeidheidssyndroom (ME/cvs) en testten ze seleniumniveaus, seleniumautoantilichamen (SELENOP-aAb) en glutathionperoxidase (GPx3) bij veel patiënten (n = 167) en gezonde controles (n = 545).
Zij vonden sterk verhoogde niveaus van SELENOP-aAb bij een subgroep van ME/cvs-patiënten en nauwelijks bij gezonde controles (9,6-15,6% bij ME/cvs-patiënten versus 0,9-2,0% van de gezonde controles, afhankelijk van wat de drempelwaarde voor een positief resultaat was). Ze rapporteerden dat de “prevalentie van SELENOP-aAb bij CVS ongeveer 10 keer hoger was in vergelijking met controles” en dat dit hoger was dan wat werd gerapporteerd bij schildklier- of kankerpatiënten.
Ze gingen nog dieper graven. Omdat selenium een cruciale rol speelt bij het enzym glutathionperoxidase, zouden seleniumniveaus gecorreleerd moeten zijn met glutathionperoxidasespiegels; d.w.z. hogere seleniumniveaus zouden gecorreleerd moeten zijn met hogere glutathionperoxidasespiegels. Het feit dat dit niet het geval was bij ME/cvs suggereerde dat de autoantilichamen verhinderden dat het selenium elders in het lichaam op de juiste manier werd gebruikt.
Dat is een interessante bevinding, aangezien glutathion de belangrijkste antioxidant in het lichaam is en er herhaaldelijk hoge niveaus van oxidatieve stress zijn gevonden. Omdat glutathionperoxidase de belangrijkste antioxidant in het lichaam is, was het niet verrassend om verhoogde niveaus van vervelende vrije radicalen en andere reactieve oxidatieve stressstoffen, isoprostanen genaamd, in de urine te zien. Deze bevinding kwam overeen met verschillende studies van Britse onderzoekers in het midden tot eind van de jaren 2000, waarin verhoogde niveaus van isoprostanen werden gevonden bij ME/cvs.
Bovendien viel de groep met hoge Se-autoantilichamen op in een groep ME/cvs-patiënten en gezonde controles die uitgebreide schildkliertests hadden ondergaan. De groep met hoge Se-autoantilichamen vertoonde “bijzonder lage” DIOD-iso-enzymactiviteit, lage vrije T3-niveaus, lage verhoudingen tussen totaal T3 en totaal T4 (TT3/TT4) en lage verhoudingen tussen vrij T3 en vrij T4 (FT3/FT4).
Deze bevindingen suggereerden dat T4 in deze groep niet goed werd omgezet in de bruikbare vorm van het schildklierhormoon (T3).
Vervolgens vonden ze in deze groep ook lage jodiumgehaltes in de urine. Omdat jodium vrijkomt uit T4 wanneer het wordt omgezet in T3, suggereerden de lage jodiumspiegels in de urine (opnieuw) dat T4 niet goed werd afgebroken.
De auteurs stelden voor om klinische studies bij ME/cvs uit te voeren op het gebied van selenium en T3.
Het interview met Schomburg
Ik vroeg de hoofdauteur van de studie, Lutz Schomburg, hoe hij betrokken raakte bij deze studie, wat veilige seleniumniveaus zouden kunnen zijn en wat de volgende stap is voor hem en zijn team. Schomburg is afdelingshoofd van het Instituut voor Experimentele Endocrinologie aan de Charité Universitätsmedizin Berlin. Schomburg schreef:
“Toen ik eenmaal het voorrecht had om persoonlijk in contact te komen met enkele CVS-patiënten en te leren over de desastreuze aard van de ziekte, raakten ik en mijn hele onderzoeksteam zeer gemotiveerd om veel van onze inspanningen te richten op dit onderwerp, omdat het ook mooi aansluit bij ons primaire onderzoeksthema van voeding, auto-immuniteit en schildklierhormoononderzoek.”
Hij zei dat hij ervan overtuigd was dat deze wisselwerking tussen seleniumautoantilichamen en schildklier aanwezig is bij 10-20% van de ME/cvs-patiënten.
“Ik ben ervan overtuigd dat het verband tussen verminderd Se-transport en ME/cvs reëel is en optreedt bij een subgroep van patiënten (10-20%). We testen momenteel de hypothese dat het zelfs een algemeen mechanisme kan zijn, dat ook relevant is voor vermoeidheid door tumoren (na kanker) of langdurige COVID.”
Over seleniumsupplementen zei Schomburg het volgende:
“Se-suppletie is veilig binnen de grenzen die bekend zijn uit vele interventiestudies, d.w.z. tot 300 microgram extra per dag. Er is een klein risico op bijwerkingen (diabetes type 2) voor mannen met overgewicht die in Se-rijke gebieden zoals de VS wonen, maar er zijn geen aanwijzingen voor bijwerkingen voor vrouwen of proefpersonen die in Se-arme gebieden zoals Europa wonen.”
“Met betrekking tot T3 is het, zoals met alle schildklierhormoonbehandelingen, een zeer persoonlijke en geïndividualiseerde kwestie. Je moet de dosering langzaam verhogen, titreren, TSH-niveaus en vooral het welzijn van de patiënt in de gaten houden.”
“Een teveel aan schildklierhormonen draagt het risico van tachycardie en hartritmestoornissen in zich – daarom wordt meestal het prohormoon T4 en niet het actieve hormoon T3 voorgeschreven als supplement. Maar recent onderzoek heeft aangetoond dat veel (vooral vrouwelijke) Hashimoto-patiënten baat hebben bij een T3/T4-combinatie, zoals het normale secretiepatroon van de schildklier en zoals te vinden in gedroogde schildklierextracten (in een verhouding van ongeveer 1/10e van T3 ten opzichte van T4).”
“We nemen aan dat met name die patiënten met hypothyroïdie die een verminderde expressie van Se-afhankelijke deiodinases hebben, gunstig zouden reageren op de T3/T4-combinaties, omdat hun activering van T4 naar T3 in de perifere weefsels verstoord is.”
Schomburg legde vervolgens uit hoe een laag T3-niveau de spieractiviteit kan verminderen en kan leiden tot inspanningsintolerantie.
“Als je je de spieren voorstelt als het beoogde weefsel, zou een verminderde T4-naar-T3-omzetting hypothyroïdie in de spieren betekenen, met een zwakke activering van de mitochondriën en bijgevolg lage ATP-niveaus (wat vermoeidheid en PEM verklaart). Het diagnostische probleem is dat we de T3-status in spieren niet kunnen bepalen, alleen in de circulatie, die natuurlijk niet altijd een betrouwbare afspiegeling is van wat er in de beoogde weefsels gebeurt.”
“Maar hoewel ik ervan overtuigd ben dat patiënten met een verminderd Se-transport baat zullen hebben bij een dergelijke Se- en T3-behandeling, zullen andere patiënten met een intacte Se-status en -transport dat misschien niet hebben en zelfs cardiovasculaire bijwerkingen kunnen ondervinden van hyperthyroïdie.”
“Daarom raad ik sterk aan om deze experimentele behandelstrategieën alleen te testen in samenwerking met de behandelend arts en idealiter na een analyse van de selenium- en selenoproteïne P-concentraties (SELENOP) en een beoordeling van mogelijke auto-immuniteit tegen SELENOP.”
“Helaas zijn deze analyses (nog) niet beschikbaar in de VS, maar ik ben erg blij dat we erin geslaagd zijn een aanbieder van diagnostica te overtuigen om deze analyses aan te bieden in Duitsland, en hopelijk binnenkort ook elders. (https://www.biovis.eu/de/).”
Met dank aan Sue voor de link naar deze intrigerende bevinding!
Wat volgt – De atypische schildklierproblemen bij ME/cvs, FM en langdurige COVID Deel 2 – Laag T3-syndroom
De kernpunten
Dit is de eerste van ten minste twee blogs over atypische schildklierproblemen die voorkomen bij ME/cvs, fibromyalgie en mogelijk ook bij langdurige COVID.
Schildklierhormonen zijn een van de belangrijkste regulatoren van het lichaam. De auteurs van dit onderzoek stelden: “schildklierhormoon (TH) is een centrale regulator van temperatuur, energiemetabolisme en psychisch welzijn.” Als ze zeggen centraal, dan bedoelen ze ook centraal: schildklierhormonen reguleren de stofwisseling van bijna elke cel in het lichaam.
Als je kijkt naar de symptomen die geassocieerd worden met een trage schildklier (“hypothyroïdie”) (vermoeidheid, inspanningsintolerantie, verhoogde gevoeligheid voor koude, spier- en gewrichtspijn, spierzwakte, een onregelmatige menstruatie en angst), dan begrijp je waarom veel artsen zich snel op de schildklier richten als vermoeide patiënten met slaaptekort bij hen op de stoep staan.
Het schildklierhormoon dat door de schildklier wordt geproduceerd, T4 genaamd, is slechts het begin van het proces. T4 wordt vervolgens omgezet in zijn bruikbare vorm – T3 – meestal niet in de schildklier, maar in cellen in de hersenen, lever, nieren, spieren, enz. Enzymen op basis van selenium spelen een cruciale rol bij het transport van T4 naar de cellen om te worden omgezet naar T3.
Aangezien de schildklier voornamelijk T4 produceert, lijkt suppletie met schildklierhormoon eenvoudig: zorg gewoon voor T4 en het systeem zou moeten werken. Maar bij een aanzienlijke subgroep van personen die T4 krijgen, werkt dat niet en blijven ze vermoeid, hebben ze moeite met lichaamsbeweging, ondervinden ze spier- en gewrichtspijn, enzovoort. Aangezien ze genoeg T4 binnenkrijgen, is het logisch dat er een probleem is om de actieve vorm van de schildklier (T3) in hun cellen te krijgen.
Een Duits team van onderzoekers onderzocht of de op selenium gebaseerde T4-transporters werden aangevallen door autoantilichamen bij een groot aantal ME/cvs-patiënten en gezonde controles. Ze vonden verhoogde niveaus van seleniumautoantilichamen bij ongeveer 10-20% van de ME/cvs-patiënten.
De verhoogde hoeveelheden autoantilichamen werden in verband gebracht met verschillende bevindingen die wezen op een falen van het schildklierhormoon: “bijzonder lage” enzymactiviteit, lage waarden van vrij T3, lage verhoudingen tussen totaal T3 en totaal T4 (TT3/TT4) en lage verhoudingen tussen vrij T3 en vrij T4 (FT3/FT4).
Als je niet de boost krijgt die je zou moeten krijgen van schildkliersupplementen, zouden deze verhoogde autoantilichaamwaarden de reden kunnen zijn. De hoofdauteur van het onderzoek stelde dat dit scenario zou leiden tot “hypothyroïdie in de spieren, met een slechte activering van de mitochondriën en bijgevolg lage ATP-niveaus (wat vermoeidheid en PEM verklaart)”.
Verder onderzoek is nodig, maar de auteurs suggereerden dat seleniumsupplementen plus pure T3 nuttig zouden kunnen zijn. De hoofdauteur van de studie verklaarde: “Seleniumsupplementen zijn veilig binnen de grenzen die bekend zijn uit vele interventiestudies, d.w.z. tot 300 microgram extra per dag.”
Omdat T3 – de pure, actieve vorm van schildklier – zo krachtig is, is het gebruik ervan lastiger. De auteur stelt: “Met betrekking tot T3 is het, zoals met alle behandelingen met schildklierhormonen, een zeer persoonlijke en geïndividualiseerde kwestie. Men moet de dosering langzaam verhogen, titreren, TSH-niveaus en, het allerbelangrijkste, het welzijn van de patiënt in de gaten houden… We nemen aan dat in het bijzonder die hypothyroïde patiënten met een verminderde expressie van Se-afhankelijke deiodinases, gunstig zouden kunnen reageren op de T3/T4 combinaties, omdat hun activering van T4 naar T3 in de perifere weefsels verstoord is.”
Een test voor seleniumautoantilichamen is beschikbaar in Duitsland, maar nog niet in andere landen.
De eerstvolgende aflevering is het onderzoeken van een andere atypische schildklieraandoening bij ME/cvs, FM en langdurige COVID – het lage T3-syndroom.
#SaveTheDate: Hybride ME/CFS-Fachtagung des Fatigatio e.V. am 14.09.2024. Unter dem diesjähriges Motto "Mechanismen im Fokus: Energiehaushalt, Stoffwechsel und Post-Exertional Malaise bei ME/CFS" referieren u.a. Prof. [...]
UK ME/CFS Biobank: We're thrilled by the amazing interest in our upcoming hybrid event on September 19th at LSHTM! To join us, please register by [...]
Mieke, Achiel, Titus en Lucas gaan proberen de halve resp. volledige marathon van Brugge te lopen! Hier hun verhaal: Bluvngoan ! Op karakter doordoen, voor [...]
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
