Een lage dosering (low dose) Naltrexone blijkt een veelbelovend middel te zijn voor veel aandoeningen.
In webcollege 16 van Wetenschap voor Patiënten, dat op woensdag 27 maart werd uitgezonden, behandelt prof. De Meirleir het onderwerp ook.
Low Dose Naltrexone (LDN) is goedkoop, goed verkrijgbaar en veilig… maar werkt het ook bij fibromyalgie en ME/cvs?
Op het eerste gezicht lijkt het een vreemd medicijn voor mensen met ME/cvs of fibromyalgie. Naltrexone wordt normaal gesproken in hoge doseringen gebruikt bij het bestrijden van ontwenningsverschijnselen bij alcohol- en drugsverslaafden. LDN blokkeert namelijk de endorfine (opioïde) receptoren in de hersenen. Het voordeel van LDN is dat het goedkoop, eenvoudig in de apotheek te bereiden en veilig is. Maar waarom zouden mensen met fibromyalgie, ME/cvs en andere ziektes geïnteresseerd zijn in een middel dat gebruikt wordt om mensen van de drugs af te krijgen?
Je eindelijk goed voelen…
Er zijn een aantal redenen. Ten eerste is LDN een “geluksgevoel”-medicijn. Verschillende onderzoeken wijzen uit dat de hoeveelheid “gelukshormonen” zoals endorfines klein is bij pijnstoornissen zoals fibromyalgie en ME/cvs. Door de endorfine receptoren te blokkeren blijken lage doseringen naltrexone de hersenen zodanig te misleiden dat zij meer endorfines gaan aanmaken. Omdat endorfines bekend staan als een “natuurlijke pijnstiller”, zouden meer endorfines erg goed kunnen werken voor mensen met fibromyalgie en ME/cvs.
Een recent onderzoeksverslag waarbij fibromyalgie patiënten verbeterden, wees uit dat het endorfine-verhaal bestaansrecht heeft. In dit onderzoek ondervond een 37-jarige professor met stekende pijn, een branderig gevoel, zeurende pijn, droge en pijnlijke ogen, slaapproblemen, concentratieproblemen en een rusteloos gevoel, aanzienlijke verlichting door LDN, maar hij had nog steeds fibromyalgie. Interessant is dat endorfines geproduceerd worden door de HPA-as, die zowel bij fibromyalgie als ME/cvs ontregeld blijkt te zijn.
Het verband tussen immuun en autoimmuun
Er is nog een andere mogelijkheid. Endorfines verhogen de reactie van de natural-killercellen, die een sleutelrol spelen in het immuunsysteem bij ME/cvs, en verlagen de activiteit van de B-cellen (die antistoffen aanmaken).
Zo is van Rituximab bekend dat het de B-cellen onderdrukt, en dat lijkt voor ME/cvs veelbelovend te zijn. Verder heeft ME/cvs veel kenmerken die worden geassocieerd met auto-immuunaandoeningen. De effectiviteit van LDN wordt op het moment bij verschillende auto-immuunziektes getest.
- Lees meer: Is ME/cvs een auto-immuun aandoening?
LDN lijkt ook effect te hebben op het functioneren van de regulerende immuuncellen in het centrale zenuwstelsel, de zgn. microgliacellen. Wanneer deze cellen geïnfecteerd of beschadigd raken, gaan ze ontstekingsbevorderende cytokines, Reactieve zuurstofvormen (zgn. vrije radicalen) en stikstofmonoxide produceren – waar allemaal onderzoek naar gedaan wordt bij ME/cvs.
Microgliacellen zouden feitelijk wel eens een sleutelrol kunnen spelen bij de “ziektereactie” die vermoeidheid, grieperigheid, pijn, etc. veroorzaakt als we een infectie krijgen, en sommige onderzoekers denken dat ze voortdurend “aan” staan bij ME/cvs en fibromyalgie.
Omdat LDN de belangrijkste receptor (TLR4) op de microgliacellen kan blokkeren, kunnen deze microgliacellen niet geactiveerd worden. Omdat het zo eenvoudig door een apotheek bereid kan worden, zullen proeven met LDN nooit de steun van de geneesmiddelenindustrie krijgen, maar er zijn wel onderzoeken gaande. In 2013 werden al 23 onderzoeken bij aandoeningen variërend van fibromyalgie, alcoholmisbruik, multiple sclerose tot het afkicken van drugs aangekondigd.
Zwangerschap
Het is interessant dat veel vrouwen met MS of ME/cvs minder klachten hebben tijdens de zwangerschap wanneer het niveau van endogene opiumachtigen hoog is, en vaak enkele maanden na de zwangerschap een terugval krijgen wanneer het niveau van endogene opiumachtigen laag is. Dit duidt erop dat één of meer van de receptoren voor opioïden, die door LDN beïnvloed wordt, een rol zou kunnen spelen in de progressie van deze ziektes.
LDN zou effectief kunnen zijn bij ME/cvs en fibromyalgie omdat…
het in staat kan zijn het functioneren van het immuunsysteem te herreguleren en de hoeveelheid endorfines, die bij genoemde ziektes laag kan zijn, te verhogen.
Doordat LDN de activiteit van de natural killercellen kan verhogen en de activiteit van B-cellen kan verlagen, zou het ook kunnen helpen om de reactie van het immuunsysteem bij een aantal ME/cvs-patiënten te herreguleren. Doordat het ook de activiteit van de microgliacellen kan verminderen, zouden de vermoeidheid, de pijn en de andere symptomen, die gepaard gaan met de ”ziektereactie”, kunnen verminderen. In een klein onderzoek uit 2009 werd bij fibromyalgie na 8 weken LDN-gebruik een aanzienlijk verminderde pijngevoeligheid geconstateerd. In een groter (dubbelblind, placebogecontroleerd, crossover) onderzoek hadden de proefpersonen, die dagelijks 4,5 mg LDN gebruikten, aanzienlijk minder pijn, waren ze in een veel betere stemming en tevredener met hun leven. De vermoeidheid en de slaap werden niet noemenswaardig beïnvloed.
ME/cvs-en fibromyalgie-studies
Twee kleine fibromyalgie-studies door onderzoekers van de Stanford Universiteit wijzen uit dat het medicijn aanzienlijk kan helpen bij pijn. Een enkelblind, crossover onderzoek uit 2009 liet zien dat LDN pijn, vermoeidheid en stressniveaus aanzienlijk verminderde. Zodra de patiënten stopten met het medicijn, keerden de symptomen snel in hevigheid terug. De hoogte van de bloedbezinking is een maat om ontstekingen op te sporen. Fascinerend genoeg voorspelde het bloedbezinkingsniveau 80% van de reacties waarbij een hogere bloedbezinking gepaard gaat met een verbetering van de klachten. Aangezien de bloedbezinking bij fibromyalgie niet bijzonder verhoogd is, zouden bloedbezinkingsniveaus gebruikt kunnen worden om fibromyalgie-subgroepen te detecteren die het goed zouden kunnen doen op LDN.
Bijwerkingen
De gerapporteerde bijwerkingen zijn doorgaans minimaal, maar priapisme (langdurige erecties), slaapstoornissen (tenminste in het begin) en gewichtsverlies kunnen voorkomen. In het alge meen worden de bijwerkingen als “mild” omschreven en komen er weinig problemen voor, zelfs bij veel hogere LDN- doseringen.
Zie voor meer informatie:
- http://www.lowdosenaltrexone.org
- www.lowdosenaltrexone.nl
- http://www.youtube.com/watch?v=z0p0ykSzy9o
Verklarende woordenlijst:
Endorfines: lichaamseigen signaalstoffen die als neurotransmitter fungeren en o.a. pijnonderdrukkend werken
HPA-as: hypothalamic-pituitary-adrenal axis, Nederlandse term Hypothalamushypofyse- bijnier as
Natural-killercellen: herkennen membraanveranderingen van cellen, die met een virus zijn geïnfecteerd en kunnen die doden
Rituximab: geneesmiddel dat bepaalde witte bloedcellen (de B-lymfocyten) tijdelijk uitschakelt. Deze B-lymfocyten maken deel uit van het afweersysteem
Microgliacellen: ruimen dode zenuwcellen op
Cytokines: proteïnen die een rol spelen in de immuun afweer en bij het activeren van bepaalde receptoren Endogeen: lichaamseigen
© Cort Johnson, Health Rising.
© Vertaling ME/cvs Vereniging, 25 maart 2013 [PDF]
