Alex Anderssen, #MEAction, 4 juni 2016
Davis op Invest in ME Conferentie: Nieuwe data van ernstig zieke patiënten
Invest in ME’s Internationale Conferentie van 2016 in Londen eindigde vrijdag 3 juni 2016 met een toespraak van Professor Ron Davis over zijn project “Severely Ill, Big Data” dat door patiënten beschreven werd als “verbluffend” en “echt opwindend”.
Zijn toespraak was het hoogtepunt van drie dagen van onderzoekspresentaties door vooraanstaande namen in biomedisch ME/cvs-onderzoek waaronder Professor Mady Hornig van de Columbia University, Dr. Jo Cambridge van het University College London, Dr. Vicky Whittemore van de National Institutes of Health (NIH) in de VS, Professor Don Staines van de Griffith University, Australië, en Professor Carmen Scheibenbogen van het Charité Universitätsmedizin in Berlijn.
Phoenix Rising leverde commentaren op Twitter gedurende de conferentie en rapporteerde dat Professor Davis van de Stanford University, een moleculaire analyse van “big data” presenteerde van het metabolisme van zijn zoon, Whitney, die ernstig ziek is en ME/cvs heeft. Uit de data bleek dat er van sommige moleculen er een enorm tekort was of dat er een overschot van aanwezig was, waaronder een extreem zeldzaam en significant tekort aan biotine, een vitamine B die cruciaal is voor energie in de cellen.
Data van een andere ernstig zieke patiënt toonden een ander patroon en Davis zei dat het belangrijk was om de richting van “gepersonaliseerde geneeskunde” op te gaan. Het werk van zijn team over de ernstig zieke patiënten in zijn studie, zo zei hij, omvatte het analyseren van miljarden datapunten en vereiste het uitvinden van nieuwe technologie. Het doel van het onderzoek was om biomarkers te vinden, waarbij men kijkt naar ernstig zieke patiënten die het meest duidelijk aanwezige “signaal” zouden hebben. Glycolyse, een belangrijk energieproces in het lichaam, leek niet op de juiste manier te werken bij patiënten.
De toespraak van Dr. Davis werd goed ontvangen door het publiek op de conferentie, en werd afgesloten met een applaus. Dit was het eerste optreden van Davis op een Invest in ME conferentie.
Andere nieuwe aanwezigen waren onder andere Dr. Zaher Nahle van het Solve ME/CFS Initiative, en Dr. Vicky Whittemore, waarvan werd gerapporteerd dat zij in haar presentatie had gezegd dat het NIH “ME in feite had genegeerd in het verleden”, dat dit “niet acceptabel” was en dat de financiering in de loop der jaren “bedroevend” was geweest.
De eendaagse conferentie werd voorafgegaan door een tweedaags gesloten onderzoekssymposium. Professor Jonathan Edwards van de University College London, die voorzitter was van verschillende sessies op het symposium, zei, “De belangrijkste boodschap voor mij van het symposium is dat Invest in ME nu een samenwerkende onderzoeksgemeenschap heeft opgebouwd, niet alleen in Europa, maar met mensen als Davis, Whittemore, Nahle en natuurlijk mensen zoals Baraniuk, Peterson, en Hornig, die al een aantal jaren komen….
Whittemore deed de openingspresentaties bij zowel het symposium als de conferentie en kwam over als absoluut toegewijd om zich te engageren aan de andere kant van de Atlantische Oceaan en bereid tot praktische samenwerking.”
Hij voegde eraan toe, “Ik denk dat Invest in ME een coöperatieve aanpak mogelijk maakt die in het verleden moeilijk is geweest in de VS. Het is allemaal erg bemoedigend.”
Invest in ME rapporteerde dat er delegaties uit meer dan twintig landen het evenement bijwoonden.
Invest in ME’s jaarlijkse tijdschrift met samenvattingen van de conferentie zal binnenkort online beschikbaar zijn, en zal hier z.s.m. (de website van MEAction) worden gelinkt nadat het is gepost. Een DVD van de presentaties kan nu al vooraf worden besteld. Invest in ME is van plan om t.z.t. een verslag van de conferentie te verschaffen.
Een artikel van #MEAction door Simon McGrath doet een diepgaander verslag van de toespraak van Ron Davis.
Simon McGrath, #MEAction, 4 juni 2016
RON DAVIS: Preliminaire onderzoeksdata tonen problemen met het energiemetabolisme
Professor Ron Davis presenteerde nieuwe resultaten uit zijn studie met big data op de Invest in ME conferentie van 2016 op vrijdag 3 juni. Zijn voorlopige resultaten laten ernstige problemen zien met de biochemische processen die nodig zijn om suikers en vetten uit voedsel om te zetten in energie die het lichaam kan gebruiken. Als deze bevindingen worden gerepliceerd, zou dit een belangrijke stap voorwaarts kunnen betekenen in het begrijpen van ME/cvs.
De studie van Davis is ongebruikelijk: de studie is klein, met slechts twintig patiënten en tien controlepersonen, maar genereerde 2 miljard datapunten; in feite is het grootste probleem van de onderzoekers het omgaan met zoveel data.
© Zephyris via Wikipedia (CC BY-SA 3.0)
Het cellulair metabolisme is ongelooflijk complex, waarbij een breed scala aan chemische stoffen noodzakelijk is en geproduceerd wordt om te functioneren, dag in dag uit.
De strategie voor de studie was om zich te richten op ernstig zieke patiënten omdat hun biologie de grootste verschillen zou laten zien in vergelijking met gezonde controles. In het verleden werden bedlegerige, ernstig zieke ME/cvs-patiënten vaak gezien als gewoon te moeilijk om te bestuderen, in plaats van als een sleutel tot het maken van vorderingen.
Het doel van de studie was om een ontzaglijke hoeveelheid gegevens te verzamelen en deze te gebruiken om biomarkers te identificeren. De studie onderzocht een enorm aantal aspecten van de biologie van patiënten waaronder immunologie, proteomica (de productie en wisselwerking van eiwitten), en genexpressie. Maar het belangrijkste resultaat werd op de conferentie onthuld met betrekking tot metabolomica, “de systematische studie naar de unieke chemische vingerafdrukken die door specifieke cellulaire processen worden achtergelaten.” Metabolomica kan helpen te onthullen wat er aan de hand is en wat er fout gaat in de cellen.
Metabolomica is erg duur omdat het erge hightechapparatuur nodig heeft, en dat beperkt de steekproefgrootte. De studie was alleen maar mogelijk omdat het werk werd gedaan tegen inkoopprijs door het nieuwe bedrijf Metabolon. In feite was Rons zoon Whitney Dafoe de eerste persoon ooit, die werd bestudeerd met behulp van het nieuwe proces van Metabolon. Tot dusverre werden slechts drie zieke patiënten bestudeerd en vergeleken met 43 controlepersonen.
Kleine steekproef, enorme verschillen
Om een betekenisvol verschil te vinden in zo’n kleine steekproef zou normaal gesproken onmogelijk zijn – slechts een enorm verschil tussen patiënt en controles zou statistisch significant zijn, omdat zoveel variatie te wijten zou kunnen zijn aan de “ruis” van het toeval. In dit geval waren de verschillen solide genoeg om als significant te worden beschouwd; en zoals Professor Davis het publiek vertelde, is het bestuderen van drie personen geen grote studie, maar bij gepersonaliseerde geneeskunde kan je leren van slechts één patiënt.
Professor Davis illustreerde alleen maar hoe groot het verschil is, door gebruik te maken van standaarddeviaties, de meest gebruikte maatstaf om verschillen te meten in de wetenschap. De standaarddeviatie is een meting van hoeveel de data binnen een steekproef variëren voor een bepaalde variabele, zoals de de lengte van de mensen of hun bloedsuikerspiegel. Tenminste één datapunt van Whitney Dafoe’s moleculen m.b.t. energiemetabolisme was 16 standaarddeviaties verwijderd van het gemiddelde van de controlegroep. Om dit in perspectief te plaatsen, zou 99,7% van alle data binnen drie standaarddeviaties van het gemiddelde moeten vallen in beide richtingen en slechts 0,3% buiten die grens. Hoe meer standaarddeviaties de data verwijderd zijn van het gemiddelde, hoe minder waarschijnlijk dat het verschil te wijten is aan toeval. Resultaten van zieke patiënten die zestien standaarddeviaties van het gemiddelde bij gezonde patiënten afwijken, is buitengewoon.
De metabolomicadata bij de drie patiënten die werden onderzocht, benadrukten dat het belangrijkste metabolisch aandrijvingsmechanisme van het genereren van energiemoleculen – de citroenzuurcyclus in de mitochondriën – niet op de juiste manier werkt. De glycolyse lijkt ook niet erg goed te werken bij de patiënten.
Onderzoekers waren in staat om deze afwijkingen te bepalen door te kijken naar moleculaire bijproducten van de cel en door afwijkingen op te merken in de chemische verbindingen die meestal door deze reacties worden verbruikt en gegenereerd. Het fundamenteel biochemisch proces om suikers uit voedsel om te zetten in energiemolecules, werkt gewoon niet bij patiënten.
Dit is misschien geen verrassing voor veel patiënten, maar het is groot nieuws in de wereld van ME/cvs-onderzoek. Er zijn al eerder bevindingen geweest in deze richting, met name op de tweede dag van een tweedaagse maximale inspanningstest (de resultaten op dag één van de test zien er normaal uit), en bij een studie naar de producten van glycolyse in het bloed en in de urine van ME-patiënten door Christopher Armstrong en collega’s.
Er is meer onderzoek nodig om deze bevindingen te repliceren, en een dergelijke studie wordt al uitgevoerd; maar dit zou het begin kunnen zijn van een dramatische verschuiving op dit gebied.
Ron Davis, die eerder patiënten met een lichamelijk trauma bestudeerde, merkte ook op dat de mitochondriën bij deze patiënten waren uitgeschakeld en zei dat een belangrijke vraag is waarom zij niet weer opgestart worden bij ME/cvs-patiënten.
Davis zei dat zijn zoon Whitney fouten vertoonde in het metabolisme van vitamine B, wat resulteert in een zeer zeldzaam tekort aan biotine; dit is belangrijk omdat enzymen in de citroenzuurcyclus afhankelijk zijn van biotine. Bij een andere patiënt was het metabolisme van tryptofaan een probleem.
De toespraak van Professor Davis bracht opwinding teweeg zowel op de conferentie als onder degenen die de verslaggeving via Twitter volgden. Zijn vrouw, Janet Dafoe, die commentaar leverde op zijn toespraak, zei dat zijn team hoopte om snel te kunnen toewerken naar testen voor persoonlijke biomarkers voor alle patiënten. Over het onderzoek zei ze, “We weten dat het frustrerend is en dat mensen met recht ongeduldig zijn omdat het zo lang duurt! Dat ben ik ook! Elke morgen … wanneer ik wakker word, brengt hij mij koffie en vraag ik hem naar wat er die dag tot dan toe is gebeurd. Ik zou willen dat jullie allemaal mee konden luisteren. Het is zo opwindend. Als iedereen alles zou weten wat hij aan het doen is, kan ik niet geloven dat hij dan geen grote subsidie zou krijgen.”
Er kunnen donaties worden gedaan voor het werk van Professor Davis via de Open Medicine Foundation. Janet Dafoe heeft enige verwarring vastgesteld ten aanzien van het OMF, de OMI en het CFS Research Center; doneren aan de Open Medicine Foundation is de beste manier om een bijdrage te leveren.
N.B.: dit artikel is uitsluitend gebaseerd op tweets door het team van Phoenix Rising en Maija Haavisto, die bij de conferentie waren. Enorme dank aan hen: ter plekke tweeten over een technische presentatie is niet gemakkelijk. Het artikel is niet gecorrigeerd door Professor Davis, en mogelijke fouten zijn voor onze eigen rekening. Jaime S. en Alex hebben significante bijdragen geleverd aan dit artikel.
© MEAction. Vertaling Meintje, redactie Zuiderzon en Abby, ME-gids.
