27 januari 2024.
*Dit bericht bevat een correctie, die in de tekst is vermeld.
Discussiëren over de PACE-studie met iemand die nog steeds volhoudt dat het een goed uitgevoerde studie was, is als debatteren over de verkiezingen van 2020 met een Trumper die volhoudt dat Biden verloren heeft. Deze twee verschillende groepen vertonen hetzelfde opmerkelijke onvermogen of dezelfde opzettelijke weigering om de werkelijkheid te begrijpen en te accepteren, of het nu gaat om fundamentele wetenschappelijke constructies of om de totalen van de presidentsverkiezingen. Na een eerste uitwisseling van perspectieven is een uitgebreide dialoog met verdedigers van PACE of Trump vrijwel zinloos en dient het alleen maar om hen te provoceren om hun valse argumenten te blijven verwoorden.
Mijn eerste 15.000 woorden tellende onderzoek naar PACE verscheen in oktober 2015 – meer dan acht jaar geleden. Het PACE-onderzoek voldoet aan de standaarddefinities van wangedrag bij onderzoek en is aantoonbaar frauduleus, maar toch is geen van de PACE-publicaties ingetrokken. De auteurs blijven bij hun bevindingen en de tijdschriften die ze publiceerden ook – een echte schande in de annalen van de wetenschap. Gelukkig is de reputatie van het onderzoek ernstig geschaad – en niet alleen aan de UC Berkeley, waar mijn collega’s epidemiologie het onderzoek in hun seminaries hebben gebruikt als casestudie van verschrikkelijk onderzoek.
Bruce Levine, een emeritus hoogleraar biostatistiek aan Columbia University, gaf een lezing over PACE met de titel “How NOT to Conduct a Randomized Clinical Trial” [Hoe je een gerandomiseerde klinische studie NIET moet uitvoeren”]. De studie werd scherp bekritiseerd in een brief aan The Lancet, ondertekend door meer dan 100 experts en een groot aantal internationale organisaties (ik schreef en organiseerde de brief). De Amerikaanse Centers for Disease Control hebben een aantal jaren geleden de PACE-studie laten vallen. In 2021 vond het Britse National Institute for Health and Care Excellence de PACE-bevindingen van slechte kwaliteit en verwierp ze deze bij het ontwikkelen van haar nieuwe ME/cvs-richtlijnen, die de eerdere aanbevelingen van het agentschap van CGT en GET als curatieve behandelingen terugdraaiden.
Ondanks dit alles wordt PACE nog steeds positief geciteerd in de medische literatuur, alsof het bruikbare informatie opleverde over de voordelen van psycho-gedragsmatige interventies. Dat betekent dat de valse beweringen een impact blijven hebben op de patiëntenzorg.
Begin januari publiceerde Nature Reviews Cardiology een overzichtsartikel met de titel “Cardiovascular autonomic dysfunction in post-COVID-19 syndrome: a major health-care burden” [“Cardiovasculaire autonome disfunctie bij post-COVID-19-syndroom: een grote last voor de gezondheidszorg”]. Dit artikel trok positieve aandacht – in een tweet (of een X) noemde de bekende cardioloog en wetenschappelijk commentator Eric Topol het “beste artikel dat ik heb gezien over cardiovasculaire autonome disfunctie, posturale orthostatische tachycardie (POTS) in #LongCovid”. De hoofdauteur, Artur Fedorovski, is professor cardiologie aan het Karolinska University Hospital in Stockholm.
Helaas stond op de lijst van 182 referenties van de review – op nummer 158 – de PACE-studie. Deze citatie was gekoppeld aan een passage die al snel de aandacht trok van veel oplettende lezers: “Toepassing van graduele oefentherapie is vooral belangrijk in de setting van co-existente ME/cvs om de effecten van de langverwachte malaise na inspanning te verminderen.” Het spreekt voor zich dat de PACE-studie absoluut niet heeft gedocumenteerd dat graduele oefentherapie “de effecten van de zeer verwachte postexertionele malaise kan verminderen.” Dit lijkt een vreemde interpretatie van de PACE-studie. Hebben Dr. Fedorovski en zijn collega’s het echt gelezen, of iets gelezen over de controverse eromheen? Hebben ze begrepen dat GET gecontra-indiceerd is wanneer patiënten PEM hebben? Het lijkt van niet.
Todd Davenport, een professor in de fysiotherapie aan de University of the Pacific in Stockton, Californië, weersprak de lof van Dr. Topol met een tweet: “Elk artikel dat in 2024 wordt gepubliceerd en de PACE-studie citeert als bewijs voor de veiligheid en werkzaamheid van graduele oefentherapie, zou niet serieus mogen worden genomen. Het is maar één citatie, dus misschien is dat niet eerlijk. Maar het negeren van dat niveau van wetenschappelijk wangedrag doet twijfels rijzen over het beoordelingsvermogen van de auteurs.” Er volgde veel online discussie, in die draad en elders.
Het wetenschappelijk tijdschrift heeft nu correspondentie over deze kwestie gepubliceerd.
In een brief van een groep Nederlandse, Duitse en Oostenrijkse onderzoekers [*Ik had oorspronkelijk “Oostenrijkse” weggelaten in deze zin; mijn excuses voor deze vergissing], die werd bijgetreden door Davenport en David Putrino, een neurowetenschapper en fysiotherapeut aan het Mt Sinai Health System in New York City, werd opgemerkt dat “we het niet eens kunnen zijn met de aanbevelingen voor graduele oefentherapie voor mensen met langdurige COVID die postexertionele malaise hebben”. Met betrekking tot de beslissing om de PACE-studie te citeren, merkten de briefschrijvers de volgende opvallende punten op: “De resultaten van deze studie zijn in twijfel getrokken vanwege substantiële protocolafwijkingen en retrospectieve aanpassing van de criteria die werden gebruikt om herstel te definiëren. Een post-hoc-heranalyse per protocol van de onderzoeksgegevens toonde aan dat de combinatie van cognitieve gedragstherapie en graduele oefentherapie niet effectief was. Hedendaagse klinische richtlijnen voor ME/cvs traden nu graduele oefentherapie als behandeling af en suggereren slechts een ondersteunende rol voor cognitieve gedragstherapie.”
De reactie van professor Fedorovski en zijn collega’s was onacceptabel. Ze verontschuldigden zich voor een “gebrek aan duidelijkheid” in het oorspronkelijke artikel, maar gingen vervolgens door met verduisteren. Ze suggereerden dat hun aanbevelingen consistent zijn met de nieuwe NICE-richtlijnen, wat een verkeerde weergave is van wat NICE concludeerde, zoals @_Lucibee opmerkte in deze commentaar op X. Ze verklaarden ook dit: “Hoewel een graduele aanpak vele betekenissen kan hebben, zien we dat sommige auteurs de term ‘graduele oefentherapie’ gebruiken om een meer gestandaardiseerde en minder geïndividualiseerde aanpak van fysiotherapie te bepleiten.” Maar ze erkenden niet dat dit precies is hoe PACE de term gebruikte. De PACE-benadering van GET, zoals beschreven in de eigen beschrijvingen van het onderzoek, vertrouwde op regelmatige, stapsgewijze verhogingen van de activiteit en zag fysieke tegenslagen als tijdelijke effecten van deconditionering en niet als tekenen van potentieel schadelijke pathofysiologische processen. Als de auteurs de rigide PACE-definitie van GET niet promoten, hadden ze er in de eerste plaats niets aan om de studie te citeren.
Professor Fedorovski et al. sluiten hun antwoord af met het volgende: “De jury is er nog niet uit; we moeten wachten op het vonnis en het respecteren als het komt.” Nee, de jury is niet “nog niet uit” als het gaat om de PACE-studie. Dat is onzin. Als deze experts een geïndividualiseerde aanpak van lichaamsbeweging willen promoten voor sommige longcovidpatiënten, dan is dat één ding. Maar het is niet gepast dat ze de bevindingen van de PACE-studie en de NICE-richtlijnen verkeerd aanhalen om hun standpunt te rechtvaardigen en vervolgens suggereren dat anderen hun bedoeling verkeerd hebben geïnterpreteerd. In deze context is hun “verontschuldiging” over “gebrek aan duidelijkheid” in wezen zinloos.
© David Tuller voor Virology Blog. Vertaling admin, redactie NAHdine, ME-gids.
