Dinsdag 21 april is de zestigste uitzending van Wetenschap voor Patiënten op initiatief van de ME/cvs Vereniging met Prof. Alan Light te bekijken met als thema:

Genexpressie markers bij ME/cvs

In dit college (7:58) vertelt Prof. Alan Light over gen-expressie markers voor ME/cvs.

0.24 min Ontdekkingen van gen-expressie markers bij ME/cvs

2.50 min Relatie gen-expressie met ME/cvs symptomen

5.59 min Wat is het genoom?

6.55 min Wat is transcriptie?

60. Gene expression markers of ME/cfs / Gen-expressie markers voor ME/cvs – Prof Alan light

https://www.youtube.com/watch?v=6G4hJDlk-mk

Disclaimer: Deze video bevat geen diagnostische of therapeutische informatie over uw eigen medische situatie. Dit kan nooit ter vervanging dienen van een persoonlijk consult. De eventueel door de spreker genoemde medicijnen noemt hij op eigen verantwoordelijkheid. Leg vragen, klachten of symptomen tijdig voor aan uw behandelend arts. (Lees meer op http://www.wetenschapvoorpatienten.com)

Abonneer je op het kanaal Wetenschap voor Patiënten van de ME/cvs Vereniging om de nieuwste colleges te ontvangen of zie de uitzendplanning op de website van de ME/cvs Vereniging. 

Hou de uitzendplanning (cf. supra of zie onze kalender) in de gaten wanneer er chatmogelijkheid is om vragen te stellen. Vragen kunnen worden gemaild naar wvp@me-cvsvereniging.nl of twitter naar @WvPatienten.

Transcript College 60: Genexpressie markers bij ME/cvs

Webcollege van Prof. Alan Light, uitgezonden op 21 april 2015

Ontdekkingen van gen-expressie markers bij ME/cvs

In ME/cvs zijn een aantal specifieke receptoren en andere eiwitten met de genexpressie-methode ontdekt die betrokken zijn bij ME/cvs. Een die wij ontdekten was in feite de sleutelreceptor die naar onze mening werkelijk belangrijk is voor normale vermoeidheid: de ASIC3 receptor ofwel de Acid-Sensing-Ion-Channel receptor. Wij hebben steeds weer bij bijna alle patiënten gezien, in feite bij alle patiënten die we tot dusver zagen, dat de ASIC3 receptor in heel negatieve zin is veranderd bij patiënten met ME/cvs.

Een ander gen dat veranderd blijkt bij patiënten met ME/cvs, misschien nog wel meer dan de ASIC3-receptor, is de P2X4 receptor. De P2X4-receptor detecteert ATP, de energievoorziener. Het lijkt voor de hand te liggen dat de P2X4 receptor daar ook bij betrokken is. Maar bij normale vermoeidheid blijkt de P2X4 receptor een heel andere functie te hebben dan gedacht. Hij verandert de ASIC3-receptor. Beide receptoren werken dus samen.

Een andere groep genen waarvan we ontdekten dat hij heel belangrijk is en die ons veel zegt over ME/cvs bij veel patiënten, zijn de adrenerge receptoren. De expressie van adrenerge receptoren is ook dramatisch veranderd in een aantal ME/cvs patiënten. Niet in alle patiënten, maar in veel van hen. De immuun-genen die we vonden, waren ook veranderd. Er zijn 2 belangrijke. IL-10 is normaliter een anti-ontstekingsreceptor, betrokken bij het inperken van ontstekingen. Hij is vaak dramatisch toegenomen bij ME/cvs patiënten. Het andere is de TLR4-receptor, een Toll-like receptor. Die is normaliter betrokken bij het detecteren van ziekteverwekkers zoals bacteriën. Die receptor is ook veranderd bij ME/cvs-patiënten, op een manier die vaak heel haaks staat op de bescherming die hij geacht wordt je te geven.

Relatie gen-expressie met ME/cvs symptomen

Van de genen die een rol spelen die ik eerder genoemd heb, weten we dat ze markers zijn voor ME/cvs en vrijwel direct betrokken bij de symptomen van de patiënten. Zo is de ASIC3 receptor betrokken bij het signaleren van vermoeidheid. Het is dus niet zo verrassend dat die veranderd is. Dat de vermoeidheid die deze mensen voelen en de gevolgen van de signalering daarvan naar de hersenen veranderd kunnen zijn. Zodanig dat er een aanzienlijke grotere vermoeidheid teweeg wordt gebracht dan je normaal zou voelen. Zo ontdekten we dat tenminste één van de adrenerge receptoren direct een rol kan spelen bij ME/cvs patiënten. Vooral bij hen die lijden aan een aandoening die bekend staat als POTS, het Posturale Orthostatische Tachycardie Syndroom. Het gen dat daarbij specifiek veranderd is, is de bèta2- adrenerge receptor. Die is dramatisch sterker geactiveerd in sommige patiënten en kan daarom goed een directe rol spelen bij het POTS-symptoom van deze patiënten.

Andere genen die veranderd zijn, zijn de immuun-genen. Patiënten met ME/cvs lijken vaak elke ziekte te krijgen die de ronde doet. Ze zijn dus constant ziek. Ze krijgen veel vaker herpes-infecties dan gezonde mensen. Dat kan heel direct verband houden met de toename in Il-10 die we in een aantal patiënten hebben gezien. Naast de symptomen, aandoeningen en lichaamsfuncties die ik eerder genoemd heb, zijn er nog een aantal genen ontregeld en veranderd in ME/cvs.

Eén van de daarbij betrokken receptoren betreft TRPV1. De TRPV1 receptor stelt je in staat de hitte van hete pepers te voelen. Het is ook het gen dat je in staat stelt te voelen hoe warm je het hebt. We hebben bij een aantal patiënten gezien dat dit gen is veranderd. Het kan zo veranderd zijn dat het alleen de signalering van vermoeidheid beïnvloedt. Als direct betrokkene wordt het ook gevonden in sommige centrale neuronen (in de hersenen). Dan kan het direct betrokken zijn bij het regelen van de temperatuur. Wat we bij een aantal patiënten ook zien is dat het vermogen om hun temperatuur te regelen niet normaal is. Hun temperatuur schommelt van hoog naar laag, en ze hebben het vaak warm of koud. Wat we zien in ME/cvs patiënten met dit soort klachten, en dat zijn er veel, is dat de TRPV1 receptoren vaak zeer ontregeld zijn.

Wat is het genoom?

We spreken vaak over genetica en genomics. De vraag is: wat is het genoom? Gewoonlijk denken mensen dat het genoom alle DNA is dat je hebt en dat wordt omgezet in eiwitten. Maar het concept van het genoom is nu aan het veranderen. In feite is er nu iets wat we niet slechts genexpressie noemen, maar transcriptomics. De transcriptomics zijn alle genen in een bepaald weefsel die ook echt worden omgezet. Dat verandert dus enigszins de definitie van het genoom. Omdat je de transcriptomics kunt zien als deel van het genoom. En de transcriptomics is in feite wat we meten wanneer we gebruik maken van genexpressie.

Wat is transcriptie?

Genetica en genomics zijn complexe vraagstukken. Het algemene idee is dat DNA op zichzelf kan functioneren, maar dat kan het niet. Het DNA moet dus om een eiwit aan te maken, worden veranderd. Het DNA moet eigenlijk zelf een ander molecuul aanmaken. En het molecuul dat het aanmaakt is het RNA. Het proces van het aanmaken van RNA door DNA heet transcriptie.

Opmerking: In het Engels bleek bij controle door prof. Light zelf dat hij zich op twee momenten had versproken. (Op 3.56 min en 5.28 min). De juiste uitspraken hebben wij in de Nederlandse vertaling en ondertiteling meegenomen.

Bron: © ME/cvs Vereniging, www.me-cvsvereniging.nl 

Chatsessie: vraag en antwoord

Op vrijdag 24 april 2015 konden er via ons chatkanaal vragen aan Prof. Alan Light worden gesteld. De vragen en antwoorden vindt u hieronder.

V: Ik heb problemen bij het vinden van informatie over het symptoom ‘rillingen’. Niet alleen in vinger of been, maar over het hele lichaam. Ze zijn heftig, komen in aanvallen maar zijn door een afdeling voor bewegingsstoornissen gediagnosticeerd als rillingen. Kunt u me verder helpen?

A: Rillingen zijn grotendeels een neurologische aandoening en kunnen veel oorzaken hebben, te veel om hier op te noemen. Met meer details zou ik uw vraag specifieker kunnen beantwoorden.

V: De laatste sessie zei u dat in gezonde mensen de NK-cellen worden verhoogd door een virus, klopt dat? Die van mij zijn verlaagd van 45 twee jaar geleden naar 35 vorig jaar en 25 dit jaar. Terwijl ze tussen 160 en 1600 zouden moeten zijn. Dat klinkt behoorlijk eng en het lijkt erop dat het beter zou zijn om ze te verhogen, maar hoe?

A: Goede vraag. Verschillende mensen zijn bezig dit uit te zoeken en er zijn wat subsidieaanvragen om enkele behandelingen te proberen. Dit zou een goede vraag zijn voor Nancy Klimas, een andere ME/cvs onderzoeker, met immunologie als specialisme. Het spijt me dat ik u geen beter antwoord kan geven.

V: Kunt u iets vertellen over methylering? Bijvoorbeeld over de disfunctie van het MTHFR-gen?

A: Methylering is een proces dat vrij permanente veranderingen veroorzaakt in genexpressie. Het wordt vaak epigenetica genoemd.

V: Denkt u dat het handig is dat ME/cvs patiënten hierop getest worden?

A: Mogelijk. Maar er zijn maar een paar plaatsen die dit voor een redelijke prijs doen. Momenteel is het grotendeels een experimenteel hulpmiddel.

V: In college 59 vertelde u dat u onderzoek deed naar de genen die gerelateerd zijn aan de oorzaak van ME/cvs. Hebt u zulke genen gevonden? Zo ja, zijn ze specifiek voor ME/cvs? En wat vertellen ze ons over ME/cvs?

A: We hebben een paar van deze genen gevonden. Een ervan is de bèta 2 adrenerge receptor. We zijn op dit moment bezig te beginnen om dit op te volgen in samenwerking met Dr. Bateman en anderen.

V: U hebt het erover dat de ASIC3-receptor anders is in ME/cvs patiënten. Wat doet die receptor precies, behalve vermoeidheid signaleren?

A: ASIC receptoren zijn in veel weefsels in het lichaam te vinden, inclusief de hersenen. Hun functie is verschillend in verschillende weefsels. Die verschillen in functies komen door associaties met andere genen.

V: Hoeveel heeft u er gevonden?

A: Er zijn drie ASIC receptoren. Ze werken in paren. De paren kunnen veranderen per ziektetoestand. Dat weten we zeker door een muismodel van hartfalen.

V: Zijn het eiwitten of zoiets?

A: De ASICS zijn eiwitten

V: Over college 60: de TRPV-1 receptor regelt de temperatuur van het lichaam. Bij ME/cvs patiënten is die receptor verstoord. Wat betekent dit voor koorts?

A: TRPV1 is betrokken bij veel ontstekingsziektes en kan bijdragen aan koorts.

V: Maar functioneert TRPV1 goed bij ME/cvs patiënten? Hebben ze een voldoende efficiënt systeem om ziekteverwekkers te overwinnen? En kunnen ze er helemaal van herstellen?

A: TRPV1 lijkt slecht te functioneren in een deel van de ME/cvs patiënten. Het lijkt in de tegenovergestelde richting gereguleerd te zijn als zou moeten. Het neemt toe waar het af zou moeten nemen en soms andersom. Omdat het ook betrokken is bij signalering van vermoeidheid en pijn naast van de temperatuur, zou dit de oorzaak van de symptomen kunnen zijn.

Wat ziekteverwekkers betreft, is bij ME/cvs patiënten ook de regulering van de cytokines verkeerd, wat betekent dat ze vaak ziekten krijgen die anderen niet krijgen.

V: Zijn deze verstoringen in receptoren die u vond specifiek voor ME/cvs of laten andere ziekten dezelfde of vergelijkbare verstoringen zien?

A: We focusten op receptoren die anders zijn in ME/cvs, maar we vonden er veel die ook hetzelfde waren. We hebben tot nu toe alleen gekeken naar een paar verschillende ziekten: kanker, MS, depressie en griep.

V: Signaleert de ASIC3 receptor vermoeidheid in de hersenen?

A: We weten het niet zeker, maar we vermoeden dat de ASIC3 ook vermoeidheid signaleert in de hersenen. De andere receptoren die eraan binden kunnen anders zijn dan in spieren. Er is veel ASIC1 in de hersenen, maar minder ASIC3 dus de specifieke ASICs kunnen ook verschillend zijn.

V: Als de receptor voor vermoeidheid is verstoord, is het dan mogelijk dat ME/cvs patiënten dezelfde ‘hoeveelheid’ vermoeidheid hebben als anderen, maar ze door deze verstoring de vermoeidheid veel dieper ervaren?

A: Dit is een semantische kwestie. Als we vermoeidheid definiëren als wat de patiënten voelen, in tegenstelling tot wat ze kunnen doen, dan voelen ze zeker niet dezelfde ‘hoeveelheid’.

V: Vervolgens had u het over de P2X4-receptor die verbonden is met de productie van energie in de cellen. Deze receptor lijkt de ASIC3-receptor te veranderen, zoals u zegt. Dus lijkt de P2X4-receptor een belangrijke rol te spelen bij ME/cvs. Kunt u ons meer vertellen over deze receptor; uit wat bestaat die? Waar is hij te vinden? Hoe beïnvloedt hij de productie van energie? Wat kunnen de oorzaken zijn dat hij is veranderd bij ME/cvs?

A: Het is gebleken dat P2X4 betrokken is in inflammatoire mechanismen van de glia. Het is noodzakelijk voor de juiste signalering van metabolieten die vermoeidheid signaleren. Het detecteert ATP en signaleert meer wanneer er meer aanwezig is. Het is fysiek verbonden met ASIC3 in sensorische neuronen in de spieren. Het is in bijna alle weefsels in het lichaam aangetroffen en kan daarin verschillende functies hebben. Het kan veranderd worden als reactie op de toename van metabolieten in het lichaam, en het kan ze ook veranderen. Dat is een kringetje, ik weet het, maar dat lijkt het geval te zijn bij veel van de gen-veranderingen die we hebben gezien bij ME/cvs.

V: De IL-10 receptor bleek enorm verhoogd te zijn bij ME/cvs patiënten. Komt dat doordat ME/cvs patiënten meer ontstekingen hebben? Zo niet, wat betekent dit dan wel voor patiënten?

A: De verklaringen voor IL-10 verhogingen zijn niet duidelijk. Het is een anti-inflammatoir cytokine dat ontstekingen zou moeten remmen, maar de meeste patiënten hebben geen extreme ontstekingen (al hebben enkelen die wel). Het gevolg van overtollig IL-10 is dat deze patiënten vaak meer ziekten krijgen dan ze zouden moeten krijgen, want IL-10 vermindert de inflammatoire acties die hiertegen beschermen.

V: Als ik goed luister naar het eerdere college, vindt de aantasting van het DNA en RNA over het hele lichaam plaats. Er wordt gesproken over de verandering van immuun-genen. Dit betekent dat ook het ruggenmerg en de hersenen aangetast kunnen zijn. Maar als ik het goed begrijp is de aantasting van het ruggenmerg en de hersenen niet de specifieke oorzaak van alle symptomen en intoleranties. Wat is in het licht hiervan uw mening over de naam ME en over de naam SEID?

A: Je hebt gelijk. Hoewel de hersenen betrokken zijn, is dit niet het enige systeem dat beïnvloed is.

V: Dus ook de term ME zou slechts een deel van deze ziekte dekken?

A: Ja, het zit niet allemaal in de hersenen. Zelfs ME, wat specifieker is dan CVS, is waarschijnlijk een aantal ziekten, waarvan sommige meer verband houden met de hersenfunctie en andere met andere systemen.

V: Chronische vermoeidheid is een erg oppervlakkige naam voor zo een gecompliceerde ziekte. Orthostatische intolerantie is ook maar één symptoom. Is dit dan niet het vervangen van de ene oppervlakkige naam voor de andere?

A: SEID is een vreselijke naam. ME/cvs patiënten hebben dat duidelijk aangegeven dat zal ik ook doen.

V: Dus we zouden het dan beter MSED kunnen noemen … Multiple System Effected Disease.

A: Ik denk dat het te vroeg is om dat wat we op dit moment ME noemen te hernoemen. De naam ME werkt vrij goed voor nu.

V: De Nederlandse regering heeft alle inwoners uitgenodigd om vragen te stellen voor wetenschappelijk onderzoek. Wat denkt u dat de belangrijkste vragen zijn om te stellen om een doorbraak te vinden in ME/cvs?

A: De beste vragen zijn: wat is de echte oorzaak van ME/cvs en wat zijn de juiste behandelingen?

V: Kent u behalve het EBV andere virussen waartegen rituximab kan worden gebruikt?

A: Rituximab werkt eigenlijk niet op het virus. Het werkt omdat het de productie van auto-antilichamen blokkeert.

V: Dus het werkt voor elk virus, want ze hebben allemaal antilichamen.

A: Het is helemaal niet duidelijk dat auto-antilichamen eigenlijk ME/cvs veroorzaken. Auto-antilichamen worden gemaakt door je eigen lichaam. Soms kan een virale infectie je immuunsysteem aanzetten om ze te maken. En dan vallen ze je eigen lichaam (je vermoeidheidssysteem) aan terwijl je dan het virus niet eens meer hoeft te hebben.

Bron: © ME/cvs Vereniging, www.me-cvsvereniging.nl 

De volgende aflevering met Dr. Light is gepland 5 mei en heeft als onderwerp “College 61: Uitputting en pijn bij ME/cvs”

Lees/Bekijk ook: 

• Wetenschap voor Patiënten gaat online van start over ME.
• WvP: afl.1. Is ME en/of CVS een ziekte? (Prof Dr. K. De Meirleir) (1/11/2012)  
• WvP: afl.2. Kan ME worden gediagnosticeerd? (Prof. Dr. K. De Meirleir) (9/11/2012)
• WvP: afl.3. Is ME erfelijk? (Prof. Dr. K. De Meirleir) (16/11/2012) 
• WvP: afl.4. ME en slaapproblemen (Prof. Dr. K. De Meirleir) (23/11/12)
• WvP: afl.5. ME en pijn (Prof. Dr. K. De Meirleir) (30/11/12) 
• WvP: afl.6. ME en hormonen (Prof. dr. K. De Meirleir) (7/12/12) 
• WvP: afl.7. ME en het immuunsysteem (Prof. dr. K. De Meirleir) (14/12/12) 
• WvP: afl.8. ME, de bloedsomloop en de hersenen (Prof. dr. K. De Meirleir) (21/12/12) 
• WvP: afl.9. ME en maag/darmproblemen (Prof. dr. K. De Meirleir) (28/12/12) 
• WvP: afl.10. ME, comorbiditeit en uitsluitingscriteria (Prof. dr. K. De Meirleir) (4/1/13) 
• WvP: afl.11. Bestaan en oorzaken van ME (Prof. dr. K. De Meirleir) (18/1/13) 
• WvP: afl.12. Verkeerde & verwante diagnoses, en testen (Prof. dr. K. De Meirleir) (1/2/13) 
• WvP: afl.13. Slaap en pijn (Prof. dr. K. De Meirleir) (15/2/13)
• WvP: afl.14. Behandeling (Prof. dr. K. De Meirleir) (1/3/13) 
• WvP: afl.15. Remedies en hoop (Prof. dr. K. De Meirleir) (15/3/13) 
• WvP: afl.16. Mogelijke behandelingen – Low Dose Naltrexone (Prof. dr. K. De Meirleir) (27/3/13) 
• WvP: afl.17. ME en de hersenen (Prof. dr. K. De Meirleir) (12/4/2013) 
• WvP: afl.18. ME en de Th1, Th2 en Th17-cellen (Prof. dr. K. De Meirleir) (26/4/13) 
• WvP: afl.19. Subgroepen van patiënten met ME (Prof. dr. K. De Meirleir) (9/5/13)
• WvP: afl.20. Zin en onzin van testen (Prof. dr. K. De Meirleir) (24/5/13) 
• WvP: afl.21. ME & het hart (Prof. Dr. F. Visser) (13/6/13) 
• WvP: afl.22. ME & hartkloppingen (Prof. Dr. F. Visser) (27/6/13)
  
• WvP: Transcript Chatsessie met Prof. Visser over ME  (12/7/13) 
• WvP: afl.23. ME & hartritmestoornissen (Prof. Dr. F. Visser) (22/8/13) 
• WvP: afl.24. ME & POTS (Prof. Dr. F. Visser) (5/9/13) 
• WvP: afl.25. ME & de bloeddoorstroming van de hersenen (Prof. Dr. F. Visser) (19/9/13) 
• WvP: afl.26. ME/cvs & neuropsychologische of cognitieve verschijnselen (Dr. Vollema) (3/10/13) 
• WvP: afl.27. ME/cvs en orthostatische intolerantie (Prof. Visser) (17/10/13)
• Trailer Wetenschap voor Patiënten 2014 – ME/cvs Vereniging 
• WvP: afl.28. Interview met kinderarts Dr. Nigel Speight (7/1/14) 
• WvP: afl.29. Wat is ME en wat is CVS? (kinderarts Dr. Speight) (14/1/14)
• WvP: afl.30. Diagnostische handvatten voor ME (kinderarts Dr. Speight) (14/1/14) 
• WvP: afl.31. ME en het verloop van de ziekte (kinderarts Dr. Speight) (29/1/14) 
• WvP: afl.32. ME en kinderen (deel 1) (kinderarts Dr. Speight) (29/1/14) 
• WvP: afl.33. ME en kinderen (deel 2) (kinderarts Dr. Speight) (11/2/14) 
• WvP: afl.34. ME: Toekomst en hoop (kinderarts Dr. Speight) (11/2/14) 
• WvP: afl.35. Introductie. Ervaring met ME (Dr. Shepherd) (25/2/14) 
• WvP: afl.36. Wat is het verschil tussen ME en CVS? (Dr. Shepherd) (25/2/14) 
• WvP: afl.37. Hoe wordt de diagnose ME gesteld? (Dr. Shepherd) (11/3/14) 
• WvP: afl.38. Uitlokkende factoren van ME (Dr. Shepherd) (25/3/14) 
• WvP: afl.39. ME, inspanning en de mitochondriën (Dr. Shepherd) (7/4/14) 
• WvP: afl.40. ME en mogelijke behandelingen (Dr. Shepherd) (21/4/14) 
• WvP: afl.41. ME: Veelbelovende ontdekkingen en onderzoeken (Dr. Shepherd) (5/5/14) 
• WvP: afl.42. Stand van zaken betreffende ME (Dr. Shepherd) (19/5/14) 
• WvP: afl.43. Introductie – ervaring met ME (Prof. Dr. Julia Newton) (3/6/14) 
• WvP: afl.44. Neurocognitieve problemen bij ME (Prof. Dr. Julia Newton) (3/6/14) 
• WvP: afl.45. ME en de bloedsomloop (Prof. Dr. Julia Newton) (17/6/14) 
• WvP: afl.46. ME: de stofwisseling en de spieren (Prof. Dr. Julia Newton)  (1/7/14)
  
• WvP: afl.47. ME en slaap (Prof. Dr. Julia Newton) (15/7/14) 
• WvP: afl.48. Ouder worden en ME (Prof. Dr. Julia Newton) (29/7/14) 
• WvP: afl.49. ME en de toekomst (Prof. Dr. Julia Newton) (5/8/14) 
• WvP: afl.50. Introductie. Ervaring met ME (Prof. Leonard Jason) (2/9/14) 
• WvP: afl.51. Criteria en diagnose, deel 1 (Prof. Leonard Jason) (9/9/14) 
• WvP: afl.52. Criteria en diagnose, deel 2 (Prof. Leonard Jason) (9/9/14) 
• WvP: afl.53. ME versus psychische aandoeningen (Prof. Leonard Jason) (23/9/14) 
• WvP: afl.54. Behandeling en omgaan met ME (Prof. Leonard Jason) (7/10/14) 
• WvP: afl.55. Symptomen van ME en behandelingen (Prof. Leonard Jason) (21/10/14) 
• WvP: afl.56. Populatie en maatschappelijke gevolgen (Prof. Leonard Jason) (4/11/14) 
• WvP: afl.57. Toekomst / onderwijs in ME (Prof. Leonard Jason) (18/11/14) 
• WvP: afl.58. Introductie & Uitputting (Prof. Alan Light) (24/3/15) 
• WvP: afl.59. Genen en genexpressie bij ME/cvs (Prof. Alan Light) (7/4/15)
  

Alle transcripten van voorgaande afleveringen zijn bij het betreffende college online te lezen of een PDF van alle colleges kunt u hieronder downloaden:

• Alle colleges en chatsessies van Prof. De Meirleir
  
• Alle colleges en chatsessies van Prof. Visser
• Alle colleges en chatessies van Dr. Speight 
• Alle colleges en chatsessies van Dr. Shepherd 
• Alle colleges en chatsessies van Prof. Newton 
• Alle colleges en chatsessies van Prof. Jason
  

Deze transcripten werden door de © ME/cvs Vereniging beschikbaar gesteld, inclusief de vraag- en antwoordsessies indien er chatmogelijkheid was.