Dinsdag 2 juni is de drieënzestigste uitzending van Wetenschap voor Patiënten op initiatief van de ME/cvs Vereniging met Prof. Alan Light te bekijken met als thema:

Gevolgen van ME/cvs op de hersenen

In dit college (8:14) vertelt Prof. Alan Light over de gevolgen van ME/cvs op de hersenen.

0.24 Hoe werkt het detectiesysteem van de hersenen voor uitputting?

1.55 Beheersing van de bloedstroom in de hersenen en in ander weefsel

5.13 Hoe beïnvloedt ME/cvs de algehele en plaatselijke bloedstroom in de hersenen?

63. Effects of ME/cfs on the brain / Gevolgen van ME/cvs op de hersenen – Prof Alan Light

https://www.youtube.com/watch?v=6-RMY1nSPBQ

Disclaimer: Deze video bevat geen diagnostische of therapeutische informatie over uw eigen medische situatie. Dit kan nooit ter vervanging dienen van een persoonlijk consult. De eventueel door de spreker genoemde medicijnen noemt hij op eigen verantwoordelijkheid. Leg vragen, klachten of symptomen tijdig voor aan uw behandelend arts. (Lees meer op http://www.wetenschapvoorpatienten.com)

Abonneer je op het kanaal Wetenschap voor Patiënten van de ME/cvs Vereniging om de nieuwste colleges te ontvangen of zie de uitzendplanning op de website van de ME/cvs Vereniging. 

Hou de uitzendplanning (cf. supra of zie onze kalender) in de gaten wanneer er chatmogelijkheid is om vragen te stellen. Vragen kunnen worden gemaild naar wvp@me-cvsvereniging.nl of twitter naar @WvPatienten.

Transcript College 63: Gevolgen van ME/cvs op de hersenen

Webcollege van Prof. Alan Light, uitgezonden op 2 juni 2015

Webcollege van Prof. Alan Light, uitgezonden op 4 juni 2015

Hoe werkt het detectiesysteem van de hersenen voor uitputting?

Patiënten met ME/cvs hebben vaak te maken met aanzienlijke mentale en ook fysieke vermoeidheid. Voor veel patiënten is de mentale vermoeidheid feitelijk een grotere belasting dan de fysieke vermoeidheid. De vraag is nu hoe de mentale vermoeidheid verschilt van de fysieke vermoeidheid. Het antwoord is dat het energieverbruik van de hersenen op een andere manier is geregeld. Je skeletspieren kunnen een bepaalde tijd zonder zuurstof, zonder dat ze daardoor afsterven of ernstige schade oplopen.

Bij de hersenen is dat heel anders. Als de bloedstroom naar de hersenen zelfs maar kort onderbroken wordt, gaan er erg snel dingen fout lopen. De energievoorziening van de hersenen moet dus goed worden beschermd. Meer nog dan de energie in je skeletspieren en andere weefsels. Vandaar dat het vermoeidheidssysteem van de hersenen verschilt van dat van de rest van het lichaam. Maar dit verschil is wetenschappelijk nooit grondig onderzocht. We weten hier dus nog weinig van en kunnen er op dit moment niet veel vragen over beantwoorden.

Beheersing van de bloedstroom in de hersenen en in ander weefsel

De bloedstroom wordt bij de skeletspieren heel anders geregeld dan bij de hersenen. De hersenen hebben meer bescherming nodig dan andere lichaamsweefsels. Omdat ze zoveel energie gebruiken is de bloedstroom in de hersenen heel anders geregeld. In vorige lezingen zei ik al dat skeletspieren de bloedstroom enorm kunnen verhogen bij inspanning. De hersenen gebruiken echter al de grootst mogelijke bloedstroom. De hersenen zijn zo beschermd dat het lichaam er altijd eerst voor zorgt dat de hersenen en het hart voldoende bloed toegevoerd krijgen, en dan pas de rest van het lichaam.

Daardoor verloopt de bloedstroom in de hersenen wanneer je een deel ervan gaat gebruiken anders dan bij skeletspieren die je gaat gebruiken. Wanneer je je gaat concentreren en je gaat een hersengebied meer gebruiken dan de andere, dan beginnen de neuronen in dat hersendeel signalen af te geven, en zorgen ze er voor dat de bloedstroom naar dit hersengebied vergroot wordt. Omdat de hersenen al het maximum aan bloed gebruiken, kan dit alleen door de bloedstroom van andere delen van de hersenen te verleggen naar het hersengebied dat je op dat moment gebruikt.

Wij zijn van mening dat het mechanisme dat zorgt voor het verleggen van de bloedstroom naar dat deel van de hersenen dezelfde signalen geeft als in een spier wanneer je die gaat gebruiken. Dat zijn dezelfde receptoren. De zuurgevoelige ion-kanalen die bepaalde stofwisselingsproducten detecteren, hebben die taak. In de spieren veroorzaken ze een toename van de bloedstroom. In de hersenen veroorzaken dezelfde receptoren volgens ons een toename van de bloedstroom naar het hersengebied dat in gebruik is. Tegelijk denken we dat deze toegenomen signalen ook naar andere delen van de hersenen gaan. Dit zijn vrijwel dezelfde hersengebieden als die betrokken zijn bij de vermoeidheid die je voelt in je spieren. En dat signaal vertelt je: “He, ik ben mentaal moe. Ik moet dit deel van mijn hersenen nu niet meer gebruiken. Dus moet ik stoppen me te concentreren op waar ik mee bezig ben en het een ander deel van mijn hersenen over laten nemen”.

Dit is heel belangrijk, omdat je op deze manier de bloedstroom verlegt, terwijl je hersenen altijd bloedtoevoer nodig hebben. De bloedstroom naar hersengebieden mag niet te lang verlegd worden, want dan ontstaan er serieuze problemen. We zijn van mening dat de hersenen nog gevoeliger zijn dan spieren voor dit soort vermoeidheidsprikkels. Daarom hebben de hersenen een sterk beschermend systeem, dat zorgt dat je je aandacht snel verplaatst naar andere hersengebieden zodra dat gevoel van mentale vermoeidheid opkomt.

Hoe beïnvloedt ME/cvs de algehele en plaatselijke bloedstroom in de hersenen?

Er zijn overeenkomsten tussen de controle van de bloedstroom in de hersenen en in andere weefsels, met name in de door ons meest bestudeerde skeletspieren. We weten dat zodra je je hersenen of je spieren gaat gebruiken, je vermoeidheidssignalen naar je hersenen stuurt, waarna die weer signalen naar het autonome zenuwstelsel sturen om de bloedstroom naar de skeletspieren te verhogen. Bij de hersenen werkt dat ook zo. Wij geloven dat je de bloedstroom anders kunt leiden en in plaats van naar de spieren naar de hersenen kunt laten gaan. Maar je kan de bloedstroom in de hersenen niet verder verhogen als die al verhoogd is. Daarom verplaats je de bloedstroom van het ene hersengebied naar het andere en zet je hem niet aan en uit, zoals bij de spieren. Het is dezelfde methode en we denken dat je dezelfde receptoren gebruikt. Die detecteren dezelfde soort stofwisselingsproducten als in je skeletspieren. De overeenkomsten zijn dus vergaand, maar tegelijk is de totale bloedstroom van de hersenen veel beschermder dan bij de spieren, die hun bloedtoevoer tot een factor honderd kunnen variëren. De mate waarin de bloedstroom tussen verschillende delen van de hersenen veranderd kan worden, is veel en veel kleiner.

In een aantal onderzoeken is aangetoond dat er veranderingen zijn in de hersenen van ME/cvs-patiënten. De algehele bloedstroom is verminderd bij deze patiënten. De vraag is waarom dat gebeurt. Ik besprak al dat het autonome zenuwstelsel nauw betrokken is bij de vermoeidheid die een mens voelt. Wanneer dit autonome zenuwstelsel niet goed functioneert, kan de benodigde bloedstroom nergens in het lichaam goed geregeld worden. Daardoor is de bloedstroom abnormaal laag bij patiënten met ME/cvs en fibromyalgie, zelfs als er een prikkel is om hem te verhogen. Ik zei al dat de hersenen altijd hun maximale bloedtoevoer al gebruiken. Het is dus mogelijk dat de vermindering van de bloedstroom naar de hersenen veroorzaakt wordt doordat de totale bloedstroom in de rest van het lichaam ook ontregeld is.

Bron: © ME/cvs Vereniging, www.me-cvsvereniging.nl 

De volgende aflevering met Dr. Light is gepland 19 juni en heeft als onderwerp “College 64: ME/cvs, het immuunsysteem en de celfuncties”

Lees/Bekijk ook: 

• Wetenschap voor Patiënten gaat online van start over ME.
• WvP: afl.1. Is ME en/of CVS een ziekte? (Prof Dr. K. De Meirleir) (1/11/2012)  
• WvP: afl.2. Kan ME worden gediagnosticeerd? (Prof. Dr. K. De Meirleir) (9/11/2012)
• WvP: afl.3. Is ME erfelijk? (Prof. Dr. K. De Meirleir) (16/11/2012) 
• WvP: afl.4. ME en slaapproblemen (Prof. Dr. K. De Meirleir) (23/11/12)
• WvP: afl.5. ME en pijn (Prof. Dr. K. De Meirleir) (30/11/12) 
• WvP: afl.6. ME en hormonen (Prof. dr. K. De Meirleir) (7/12/12) 
• WvP: afl.7. ME en het immuunsysteem (Prof. dr. K. De Meirleir) (14/12/12) 
• WvP: afl.8. ME, de bloedsomloop en de hersenen (Prof. dr. K. De Meirleir) (21/12/12) 
• WvP: afl.9. ME en maag/darmproblemen (Prof. dr. K. De Meirleir) (28/12/12) 
• WvP: afl.10. ME, comorbiditeit en uitsluitingscriteria (Prof. dr. K. De Meirleir) (4/1/13) 
• WvP: afl.11. Bestaan en oorzaken van ME (Prof. dr. K. De Meirleir) (18/1/13) 
• WvP: afl.12. Verkeerde & verwante diagnoses, en testen (Prof. dr. K. De Meirleir) (1/2/13) 
• WvP: afl.13. Slaap en pijn (Prof. dr. K. De Meirleir) (15/2/13)
• WvP: afl.14. Behandeling (Prof. dr. K. De Meirleir) (1/3/13) 
• WvP: afl.15. Remedies en hoop (Prof. dr. K. De Meirleir) (15/3/13) 
• WvP: afl.16. Mogelijke behandelingen – Low Dose Naltrexone (Prof. dr. K. De Meirleir) (27/3/13) 
• WvP: afl.17. ME en de hersenen (Prof. dr. K. De Meirleir) (12/4/2013) 
• WvP: afl.18. ME en de Th1, Th2 en Th17-cellen (Prof. dr. K. De Meirleir) (26/4/13) 
• WvP: afl.19. Subgroepen van patiënten met ME (Prof. dr. K. De Meirleir) (9/5/13)
• WvP: afl.20. Zin en onzin van testen (Prof. dr. K. De Meirleir) (24/5/13) 
• WvP: afl.21. ME & het hart (Prof. Dr. F. Visser) (13/6/13) 
• WvP: afl.22. ME & hartkloppingen (Prof. Dr. F. Visser) (27/6/13)
  
• WvP: Transcript Chatsessie met Prof. Visser over ME  (12/7/13) 
• WvP: afl.23. ME & hartritmestoornissen (Prof. Dr. F. Visser) (22/8/13) 
• WvP: afl.24. ME & POTS (Prof. Dr. F. Visser) (5/9/13) 
• WvP: afl.25. ME & de bloeddoorstroming van de hersenen (Prof. Dr. F. Visser) (19/9/13) 
• WvP: afl.26. ME/cvs & neuropsychologische of cognitieve verschijnselen (Dr. Vollema) (3/10/13) 
• WvP: afl.27. ME/cvs en orthostatische intolerantie (Prof. Visser) (17/10/13)
• Trailer Wetenschap voor Patiënten 2014 – ME/cvs Vereniging 
• WvP: afl.28. Interview met kinderarts Dr. Nigel Speight (7/1/14) 
• WvP: afl.29. Wat is ME en wat is CVS? (kinderarts Dr. Speight) (14/1/14)
• WvP: afl.30. Diagnostische handvatten voor ME (kinderarts Dr. Speight) (14/1/14) 
• WvP: afl.31. ME en het verloop van de ziekte (kinderarts Dr. Speight) (29/1/14) 
• WvP: afl.32. ME en kinderen (deel 1) (kinderarts Dr. Speight) (29/1/14) 
• WvP: afl.33. ME en kinderen (deel 2) (kinderarts Dr. Speight) (11/2/14) 
• WvP: afl.34. ME: Toekomst en hoop (kinderarts Dr. Speight) (11/2/14) 
• WvP: afl.35. Introductie. Ervaring met ME (Dr. Shepherd) (25/2/14) 
• WvP: afl.36. Wat is het verschil tussen ME en CVS? (Dr. Shepherd) (25/2/14) 
• WvP: afl.37. Hoe wordt de diagnose ME gesteld? (Dr. Shepherd) (11/3/14) 
• WvP: afl.38. Uitlokkende factoren van ME (Dr. Shepherd) (25/3/14) 
• WvP: afl.39. ME, inspanning en de mitochondriën (Dr. Shepherd) (7/4/14) 
• WvP: afl.40. ME en mogelijke behandelingen (Dr. Shepherd) (21/4/14) 
• WvP: afl.41. ME: Veelbelovende ontdekkingen en onderzoeken (Dr. Shepherd) (5/5/14) 
• WvP: afl.42. Stand van zaken betreffende ME (Dr. Shepherd) (19/5/14) 
• WvP: afl.43. Introductie – ervaring met ME (Prof. Dr. Julia Newton) (3/6/14) 
• WvP: afl.44. Neurocognitieve problemen bij ME (Prof. Dr. Julia Newton) (3/6/14) 
• WvP: afl.45. ME en de bloedsomloop (Prof. Dr. Julia Newton) (17/6/14) 
• WvP: afl.46. ME: de stofwisseling en de spieren (Prof. Dr. Julia Newton)  (1/7/14)
  
• WvP: afl.47. ME en slaap (Prof. Dr. Julia Newton) (15/7/14) 
• WvP: afl.48. Ouder worden en ME (Prof. Dr. Julia Newton) (29/7/14) 
• WvP: afl.49. ME en de toekomst (Prof. Dr. Julia Newton) (5/8/14) 
• WvP: afl.50. Introductie. Ervaring met ME (Prof. Leonard Jason) (2/9/14) 
• WvP: afl.51. Criteria en diagnose, deel 1 (Prof. Leonard Jason) (9/9/14) 
• WvP: afl.52. Criteria en diagnose, deel 2 (Prof. Leonard Jason) (9/9/14) 
• WvP: afl.53. ME versus psychische aandoeningen (Prof. Leonard Jason) (23/9/14) 
• WvP: afl.54. Behandeling en omgaan met ME (Prof. Leonard Jason) (7/10/14) 
• WvP: afl.55. Symptomen van ME en behandelingen (Prof. Leonard Jason) (21/10/14) 
• WvP: afl.56. Populatie en maatschappelijke gevolgen (Prof. Leonard Jason) (4/11/14) 
• WvP: afl.57. Toekomst / onderwijs in ME (Prof. Leonard Jason) (18/11/14) 
• WvP: afl.58. Introductie & Uitputting (Prof. Alan Light) (24/3/15) 
• WvP: afl.59. Genen en genexpressie bij ME/cvs (Prof. Alan Light) (7/4/15) 
• WvP: afl.60. Genexpressie markers bij ME/cvs (Prof. Alan Light) (21/4/15) 
• WvP: afl.61. Uitputting en pijn bij ME/cvs (Prof. Alan Light) (5/5/15) 
• WvP: afl.62. ME/cvs en uitsluitingsfactoren (Prof. Alan Light) (19/5/15)
  

Alle transcripten van voorgaande afleveringen zijn bij het betreffende college online te lezen of een PDF van alle colleges kunt u hieronder downloaden:

• Alle colleges en chatsessies van Prof. De Meirleir
  
• Alle colleges en chatsessies van Prof. Visser
• Alle colleges en chatessies van Dr. Speight 
• Alle colleges en chatsessies van Dr. Shepherd 
• Alle colleges en chatsessies van Prof. Newton 
• Alle colleges en chatsessies van Prof. Jason
  

Deze transcripten werden door de © ME/cvs Vereniging beschikbaar gesteld, inclusief de vraag- en antwoordsessies indien er chatmogelijkheid was.